“Një mision i mundshëm i huaj detar në Ngushticën e Hormuzit, ashtu si ai i propozuar nga Britania e Madhe pas konfiskimit nga ana e Pasdaranit të anijes cisternë Stena impero, do të kishte pasoja të paparashikueshme dhe mund të çonte në konfrontime të rrezikshme me Iranin”, tha Gjenerali i Brigadës Hossein Dehghan, këshilltar i mbrojtjes i udhëheqësit suprem Ali Khamenei.
Po pse këtë javë, kjo zonë lundrimi që ndan gadishullin arab nga brigjet e Iranit, u kthye në çështje ndërkombëtare? Pse është kaq strategjike?
Ngushtica e Hormuzit, e cila lidh Gjirin Persik me atë të Omanit, është vetëm 33 km e gjerë në pikën më të ngushtë kurse korsia e lundrimit, është vetëm 3 km e gjerë në të dy drejtimet.
Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Arabia Saudite janë përpjekur gjithmonë të gjejnë rrugët e tjera për ta anashkaluar atë.
Prej këtu kalon një e pesta e naftës në botë, përcjell Shqiptarja.
Në vitin 2018 këtu kalonin rreth 21 milionë fuçi naftë në ditë (naftë, produkte nafte).
Arabia Saudite, Irani, Emiratet e Bashkuara Arabe, Kuvajti dhe Iraku, të gjithë anëtarë të OPEC-ut, eksportojnë pjesën më të madhe të lëndës së parë nga kjo ngushticë.
Katari, i cili është eksportuesi më i madh në botë i gazit natyral të lëngshëm (Lng), i kalon gjithë kapacitetet e tij nga këtu.
Pas imponimit të sanksioneve amerikane, vendet e Gjirit Persik u lejuan të shesin naftë në tetë vende: Kinë, Greqi, Indi, Itali, Japoni, Korea e Jugut, Tajvan dhe Turqi.
Pastaj, Irani kërcënoi se do të ndalonte tregtinë botërore të naftës nga ngushtica e Hormuzit nëse Shtetet e Bashkuara do të vazhdonin të mbytnin ekonominë lokale.
Flota e pestë amerikane është e vendosur në Bahrein dhe ka për detyrë të mbrojë transportuesit komercialë që kalojnë në Ngushticën e Hormuzit.
Disa incidente serioze të së kaluarës:
1980-1988 – Gjatë luftës Iran-Irak, të dy palët përpiqen të ndërpresin eksportet e tyre reciproke të naftës gjatë të ashtuquajturës Lufta e Tankerëve.
Korrik 1988 – Ushtria amerikane gjuan një avion iranian duke vrarë 290 pasagjerë në bord. Uashingtoni e konsideroi atë një aksident.
Viti 2008 – Shtetet e Bashkuara akuzojnë Iranin për kërcënimin e tre anijeve të Marinës së SHBA në Ngushticën e Hormuzit.
Korrik 2010 – Anija cisterne japoneze M Star u sulmua në ngushticë nga një grup i quajtur Brigadat Abdullah Azzam lidhur me al Kaedën.
Janar 2012 – Irani kërcënon të bllokojë ngushticën në hakmarrje për sanksionet amerikane dhe evropiane për të frenuar programin bërthamor të Teheranit.
Korrik 2018 – Presidenti Hassan Rouhani tha që Irani mund të rrezikojë tregtinë globale të naftës që kalon nëpërmjet Ngushticës
Maj 2019 – Katër anije, nga të cilat dy anije cisternë të naftës Saudite, janë sulmuar në Gji jashtë ngushticës. Zyrtarët amerikanë fajësojnë Iranin, Teherani mohon çdo akuzë.
Qershor 2019 – Dy tankera janë sulmuar në jug të Ngushticës.
Qershor 2019 – Irani pretendon se ka qëlluar një avion amerikan.
Korrik 2019 – USS Boxer shkatërron një avion dron iranian në zonë duke deklaruar se kërcënonte sigurinë e anijeve të marinës amerikane. Irani mohon se ka humbur ndonjëherë ndonjë dronë.
Korrik 2019 – Irani sekuestron anijen britanike Stena Empire në Ngushticën e Hormuzit.