Televizioni gjermanofrancez ‘Arte’ ka dhënë sonte dokumentarin me titullin “Protektoratet e harruara të Evropës. Këtu jepet një pasqyrë e zymtë e situatës në Bosnjë dhe në Kosovë 20 gjegjësisht 17 vjet pas luftërave në këto vende.
Në Bosnjë dhe në Kosovë janë derdhur ndihmat më të mëdha për kokë banori që bashkësia ndërkombëtare ka dhënë ndonjëherë në botë, transmeton albinfo.ch. Por ku kanë mbetur këto të holla? Autorët kanë vizituar vendet e përmendura dhe kudo kanë hasur në dështime.
“Qytete që digjen, minare të rrënuara, kisha të shkrumbuara: kështu dukej Jugosllavia e shkatërruar në vitet `90 të shekullit të kaluar. Lufta e nxehtë mu në mes të euforisë së përfundimit të luftës së ftohtë. Që atëherë, me mijëra ekspertë të paguar mirë nga perëndimi ia kanë mësyrë në produktet e dala nga rënia e shtetit të përmendur për të ndihmuar shtetet e reja, demokratike për të qëndruar në këmbë. Miliarda euro të tatimpaguesve perëndimorë janë derdhur para së gjithash në “Protektoratet e harruara të Evropës”, thuhet në dokumentar.
Autorët kanë intervistuar zyrtarë të lartë të BE-së, diplomatë, studentë, punëtorë e të papunë. Ajo që shihet në fakt është një djerrinë sociale dhe ekonomike, një katastrofë pas një katastrofe.
Mbrapa zhgënjimit fshihet mllefi në rritje: Ku mbetën paratë? Kush ka përfituar nga ato, rreth 1. 2 miliard euro janë investuar vetëm në një autostradë prej gjithsej 80 kilometrash në Kosovë. Fabrikat janë të heshtura, njerëzit luftojnë për ekzistencë, ekspertët si mjekët nga shtetet e varfra në të cilat privatizimi i dhunshëm ka sjellë dhe ka ndjellë korrupsionin, edhe mediat i janë nënshtruar strukturave mafioze.
Më tutje dokumentari fokusohet edhe në përhapjen e fundamentalizmit islamik në të dy vendet e reja ballkanike. Në disa shkolla në Bosnjë madje mësimi ka filluar të zhvillohet ndaras, në njërin ndërrim myslimanët, në tjetrin katolikët (kroatët). Dhe kjo gjendje tolerohet nga paradhënësit e verbër për të parë realitetin”.
Në emision, për situatën në Kosovë flet Albin Kurti, Andrea Capusela (ish funksionar i lartë ndërkombëtar në Kosovë) si dhe kryeredaktorët e gazetave Koha Ditore dhe Zëri, Agron Bajtrami dhe Arbana Xharra.
Të gjithë ata drejtojnë gishtin e akuzës nga elitat e korruptuara politike vendore por edhe nga ndërkombëtarët të cilët e tolerojnë këtë korrupsion, si çmim për stabilitetin. E në disa raste edhe ata akuzohen për pjesëmarrje në korrupsion.
Pasuritë e vendit janë kryesisht në duart e ish luftëtarëve të UÇK-së, të cilët si heronj të luftës shikohen si të paprekshëm dhe i trajtojnë këto pasuri të vendit si prona të tyre private, thuhet veç tjerash në dokumentarin e realizuar nga ‘Arte’.
Për ta parë dokumentarin, klikoni KËTU