Hillary Clinton në Prishtinë tha se Kosova duhet të krijojë traditën e demokracisë dhe të vendosë institucione të fuqishme publike, për të nxitur ekonominë dhe tërheqjen e investimeve të huaja si dhe të vazhdoi me plan transparent për të privatizuar ndërmarrjet publike si KEK-u dhe PTK-ja. Pra, shitja e ndërmarrjeve publike në Kosovë e në veçanti e PTK-së ka mbërri në një situatë (stad) aq të keqe dhe të pasigurtë saqë disa individ apo edhe grupe interesi dëshirojnë të prishen edhe me vendet anëtare të KUINT-it, vetëm e vetëm për kokëfortësinë e tyre. Po e ndjekin një strategji të humbjes së fuqisë dhe kredibilitetit (Lose-Lose situation) dhe po i behët Kosovës një dëm i pa-llogaritur ndonjëherë.
Strategjia: Win-Win apo Lose-Lose
Kohë më parë të gjitha partitë politike pjesëmarrëse në Kuvendin e Kosovës, pa dallim etnie, në një takim me KUINT-in dhe ICO-n, janë akorduar për ta aprovuar strategjinë e shitjes së PTK-së në Kuvendin e Kosovës. Ky akordim i cili ka zgjatë disa orë ka pas në vetë formulën e “Strategjisë: Win-Win (Fitim-Fitim)” për tërë Kosovën. Pikat në të cilat do të fitonte apo do t’i humbë Kosova, do të pasqyrohen më poshtë. Por, kthehemi tek strategjia e parë ku jo që do të fitoi shteti ynë, por edhe popullata e Kosovës. Një javë pas marrëveshjes dalin zëra individësh apo grupesh që për interesa shumë të ngushta apo inate individuale e kundërshtojnë një marrëveshje dhe një strategji të tillë. Dalin dhe e përkrahin “Strategjinë: Lose-Lose (Humbje-Humbje)”, diçka që u shkon përshtati të gjithë armiqve tanë. Kjo tregon se as klasa politike e Kosovës, pa dallim, nuk është në gjendje të qëndroi pas “fjalës së dhënë”.
Në një deklarate rishtazi dhen nga Piter Faith: “Kuvendi i Kosovës gjatë kësaj vjeshte do të marrë disa vendime të rëndësishme në aprovimin e ligjeve dhe disa vendimeve të rëndësishme për zhvillimin ekonomik të vendit”, që do të thotë edhe vendimin për privatizimin e PTK-së; hap ky që e çon procesin përpara. Ndërsa, ka rreth një vit që Kryeministri Thaçi deklaron se “Qeveria duhet të heqë dorë nga menaxhimi i ndërmarrjeve publike, ky është edhe përkushtim i shtetit tonë për të ndërtuar demokracinë dhe kapitalizmin në Kosovë. Si duket askush nuk po e dëgjon –po hasë në veshët e shurdhër të obstruksionistëve”!
Me 17 shkurt 2008 të zgjedhurit tanë kanë nënshkruar Deklaratën e Pavarësisë e cila thotë se Kosova është një vend i Pavarur, Demokratik dhe do të ndërtoi një Ekonomi Kapitaliste – të gjithë kanë duartrokitur në Kuvendin e Kosovës. Tash duhet vallëzuar me këtë ritëm? Pastaj, jo vetëm Qeveria dhe Presidenca, por e gjithë popullata e Kosovës e kanë përkrahur hapin e Ministrit Shala për t’u anëtarësuar në Bankën Botërore dhe Fondin Monetarë Ndërkombëtarë (FMN). Madje ishim shumë krenarë për këtë.
Por, një prej kushteve kryesore të anëtarësimit ishte shitja e ndërmarrjeve publike gjatë viti 2010 dhe largimi i kontrollit shtetërorë në zhvillimin ekonomik të vendit. Po ashtu, investitorët ndërkombëtarë do të ishin Pionier të investimeve të huaja në Kosovë. Mendoj se tash kjo duhet të kthehet në realitet. Por, pse disa individ apo grupe po e zgjedhim “Strategjinë: Humb-Humb; nuk e di?! Të enjten në Kuvend do ta marrim vesh. Kjo tregon se Ne si shoqëri nuk jemi serioz në vendimet që vet i pranojmë dhe kështu nuk bëhemi partner serioz tek partnerët tanë ndërkombëtarë. Ne në këtë mënyrë, ngadalë e humbim çdo përkrahje të tyre.
Situata aktuale
Kthimi i strategjisë së shitjes së PTK-së në Kuvend nënkupton se dikush e ka ndryshuar fjalën e dhënë. Kësaj radhe, mendoj unë, se institucionet ndërkombëtare duke e parë se askujt nuk po i pret fjala në një vend, ka vendosur që në Kuvend të shoh nga afër se kush është Kundër zhvillimit të Kosovës dhe kush është Për zhvillimin e Kosovës. Nëse dikush mendon se Ne si Kosovë dhe politikanë apo grupet politike individualisht mund të ecin përpara të vetëm dhe pa ndihmën e komunitetit ndërkombëtarë, atëherë ato grupe apo ata individ nuk janë as afër të vërtetës.
Në një adresim rreth zhvillimit ekonomit të Kosovës, ambasadori Dell pati thënë: “Dora e shtrirë thellë e shtetit në menaxhimin e ndërmarrjeve publike që është vazhdimësi e sistemit Jugosllav, e plasë ekonominë private të vendit dhe nuk e lejon të zhvillohet në asnjë segment të saj”. (http://pristina.usembassy.gov/dell_statements/ambassadors-opening-remarks—high-level-public-forum-kek-electricity-distribution-and-supply-privatization-enhancing-security-of-supply-in-kosovo-for-economic-groëth-june-28-2010.html)
Andaj unë them se kundërshtuesit e privatizimit të PTK-së duket se nuk duan apo nuk din t’i kuptojnë realitetet e reja të ekonomisë së tregut në vend dhe në botë?! Në çdo shoqëri demokratike të botës secili individ, grup apo qeveri punojnë për të mirën e popullsisë dhe mbrojnë interesat e shtetit të vet. Unë mendoj se me refuzimin e kësaj strategjie, politikanët tanë duket se nuk po i mbrojnë interesat e shtetit tonë.
Pasojat
Përveç pasojave në zgjedhjet e parakohshme – ku e gjithë “Partia Politike” mund të pësoi për shkak të grupeve të interesit; Kosova humbë edhe në fusha të tjera:
1. Përshpejtimi në procesin e Schengenit të Bardhë – lirinë e lëvizjes nëpër Evropë më 2011
2. Zbehja e përkrahjes ndërkombëtare në veçanti Amerikës, Anglisë, Gjermanisë, Francës, Austrisë dhe Italisë
3. Mosrealizimi i Objektivave të Qeverisë
4. Ngecje në Raportin e Progresit të BE-së
5. Mos arritje e objektivave për Planin e veprimit të Partneritetit Evropian
6. Humbja e €80 milionëve nga FMN-ja
7. Preformanca e Ministrisë së Financave
8. Humbjet buxhetore deri në 20% – që nënkupton në 2011 të jemi 20% më varfër
9. PTK-ja pa projekte kapitale ka shumë mundësi të shkoi humbjes së tregut
10. Nuk do të filloi integrimi në BE deri në 2015.
Të gjitha këto zhvillime (pika) mund të fitohen nëse votohet të enjten strategjia e shitjes së PTK-së. Por nëse nuk aprovohet, pasojat janë aq të mëdha, saqë është vështirë të harrohen dhe sanohen për një periudhë të shkurtër.
Për partitë e reja ekziston një shancë – që komuniteti ndërkombëtarë të fillojë t’i përkrahë ato.
(Autori është magjistër i menaxhimit strategjik dhe lidershipit)