Tërheqja e trupave amerikane nga zona përreth kufirit verilindor të Sirisë me Turqinë, ka sjellë në pah edhe skenat për një konfrontim ushtarak midis aleatëve për një kohë të gjatë të Uashingtonit, kurdët, dhe anëtarit të NATO-s, Ankarasë.
Pas njoftimit të presidentit Donald Trump të dielën se trupat amerikane do të qëndrojnë mënjanë për të lejuar një operacion ushtarak turk të përfolur gjatë, Turqia pritet të dërgojë forcat e saj brenda kufirit brenda ditëve, shkruan AlJazeera, përcjell Telegrafi.
Po sipas këtij mediumi, ndërsa Forcat Demokratike Siriane të udhëhequra nga kurdët (SDF) janë armatosur gjerësisht nga Uashingtoni për të udhëhequr luftën tokësore kundër ISIS-it, atyre u mungojnë forcat e blinduara, artileria dhe forcat e ajrit të një force moderne ushtarake.
Në anën tjetër, Turqia, e cila mburret me ushtrinë e dytë më të madhe në NATO, ka të gjitha atributet e një fuqie të tillë dhe trupat e saj kanë fituar përvojë përmes dy operacioneve të mëparshme në veri të Sirisë, si dhe me dekada luftimesh me Partinë e jashtëligjshme të Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) brenda kufijve të vet.
Cilët janë skenarët?
SDF drejtohet nga Njësitë e Mbrojtjes së Popullit Kurd (YPG) – një grup që shihet nga Turqia si një “organizatë terroriste” mbi lidhjet e saj me PKK – dhe kontrollon rreth një çerek të Sirisë midis lumit Eufrat dhe kufirit të Irakut.
Turqia ka folur prej kohësh për një shtytje ushtarake në territorin e mbajtur nga SDF për të larguar YPG-në larg nga kufiri i saj dhe për të zhvendosur refugjatët sirianë – por ajo u dekurajua nga prania e forcave amerikane, të cilët aleatuan me SDF-në për të thyer ISIS-in në rajon.
Ndërsa operacioni i Ankarasë tani është i afërt, planet e saj mund të pengohen nga vendimi i Pentagonit të hënën për të hequr Turqinë nga “urdhri i detyrave ajrore” në veri-lindje të Sirisë dhe të revokojë hyrjen e saj në inteligjencën e mbikëqyrjes.
Megjithëse kjo do ta bënte më të vështirë për Turqinë të koordinonte operacionet e saj ajrore, nuk do ta bënte të pamundur, sipas Can Kasapoglu, drejtor i sigurisë dhe mbrojtjes në Qendrën për Ekonomi dhe Studime të Politikës së Jashtme me qendër në Stamboll.
“Çdo pengesë në përdorimin e fuqisë ajrore mund të sjellë mungesa serioze dhe vështirësi për operacionet në tokë”, tha ai.
Kasapoglu përshkroi dy mundësi për operacionet ajrore turke.
E para do të ishte të injorojë SHBA-në dhe të kryejë fluturime me aeroplanë bombardues luftarakë F-16 dhe F-4.
“Në një rast të tillë, Pentagoni do ta gjente veten në një situatë edhe më të vështirë të vendosjes, asaj të përgjimit të aeroplanëve të një aleati të NATO-s… ose lejimin e ‘ultimatumit të mbylljes së hapësirës ajrore’ të tij të bëhet në mënyrë të pashmangshme abortive”, tha Kasapoglu.
Zgjedhja tjetër do të ishte përdorimi i droneve ajrore të armatosura për të mbështetur trupat tokësore, megjithëse këto nuk do të ishin në gjendje të mbanin ngarkesat me armë të rënda.
Për muaj të tërë, Turqia ka përforcuar “Ushtrinë e saj të Dytë”, përgjegjëse për të mbrojtur kufijtë e saj jugorë, përgjatë kufirit me territorin e kontrolluar nga SDF, duke përfshirë njësi elitare, të forcuara nga beteja.
Brigada e 20-të e blinduar ka të ngjarë të kryesojë shtytjen drejt Sirisë verilindore, sipas Kasapoglu, me përparimin kryesor që pritet në qytetin e Tel Abyad.
“Nga Tel Abyad, sulmi fillimisht do të përparonte drejt perëndimit, pas një drejtimi sulmi drejt lumit Eufrat”, tha ai.
Po sipas AlJazeera, përcjell Telegrafi, Turqia pritet gjithashtu të mobilizojë përfaqësuesit e saj të milicisë siriane, të cilët mund të sulmojnë nga zona Manbij, në perëndim të Eufratit, për t’u bashkuar me operacionin ndërkufitar.
Sa mund të ndikojë terreni?
Në gusht të vitit 2016, Turqia nisi Operacionin “Mburoja e Eufratit”, i cili flet qartë për pjesën më të madhe të provincës veriore të Aleppo të ISIS-it dhe luftëtarëve të YPG, në koordinim me rebelët e Ushtrisë së Lirë Siriane deri në mars të vitit të ardhshëm. Të njëjtat forca kapën kantonin kurd të Afrinit, në veri-perëndim të Sirisë, pas një fushate dy-mujore kundër YPG.
Me peizazhin e verilindjes së Sirisë që përfshin fusha të ulëta dhe të hapura të përshtatshme për njësi të blinduara dhe të mekanizuara, analistët thonë se një betejë e mundshme do të duket se do të ofronte një fitore të shpejtë për Turqinë.
“Do të jetë më e lehtë se ‘Mburoja e Eufratit’”, tha Selim Sazak, drejtor hulumtimi në Konsulencën e Ankarasë TUM Strategy, duke iu referuar operacionit të Aleppos. “Jo vetëm që terreni është më pak i vështirë, por nuk ka asnjë shqetësim për lëvizjen e ISIS në zonat e pastruara nga YPG”.
Analistët gjithashtu theksuan se edhe pse SDF fitoi shumë përvojë pas luftimit të ISIS-it, sa herë që ata u përballën me sulme ajrore, tanke dhe artileri të rëndë – si në operacionet e mëparshme në Siri të Turqisë – ata shpejt u tejkaluan.
“Ekzistojnë dy mundësi për SDF”, tha Sazak. “Ose luftoni dhëmbë për dhëmbë ose fare. Unë nuk parashikoj madje as një luftë të zgjatur me intensitet të mesëm. Do të jetë e shkurtër ose ata do të tërhiqen menjëherë”.
Kamal Alam, një analist ushtarak me qendër në Londër mbi Turqinë dhe Sirinë, ra dakord se operacioni nuk duhet të paraqesë ndonjë vështirësi serioze për forcat turke.
“Turqia nuk duhet të ketë probleme për shkak të epërsisë së tyre në forcat ajrore dhe artilerisë”, tha ai.
Megjithatë, vlerëson AlJazeera, përcjell Telegrafi, përkundër epërsisë ushtarake turke, SDF posedon armë të tilla si raketa të drejtuara kundër tankeve dhe sisteme të mbrojtjes ajrore të lëvizshëm nga njeriu.
SDF gjithashtu ka fituar përvojë të konsiderueshme beteje gjatë fushatës së saj një vjeçare kundër ISIS-it, mbështetur nga forcat ajrore, artilerie dhe forcat speciale të SHBA.
Udhëheqja e grupit reagoi me forcë ndaj kërcënimit të një operacioni turk, duke paralajmëruar se “nuk do të hezitonte të shndërronte ndonjë sulm të paprovuar në një luftë të gjithanshme”.
Raketat anti-tank Javelin, në veçanti, mund të paraqesin një kërcënim për ushtrinë turke, tha Kasapoglu, ndërsa raketat ajrore ruse si ajo SA-18 paraqesin rrezik për avionët, veçanërisht helikopterët. /Telegrafi/