Kur Daniel Noboa erdhi në pushtet nëntorin e kaluar, në moshën vetëm 35-vjeçare, ai u zotua të shkatërronte kartelet e fuqishme të drogës që dalëngadalë kanë arritur të dominojnë Ekuadorin.
Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, strategjia e tij e sigurisë “Phoenix” përfshinte plane për të përmirësuar shërbimet e inteligjencës dhe për të zgjeruar praninë e ushtrisë në pikat kyçe të infrastrukturës së transportit.
Gjithçka u “zbërthye” në mënyrë spektakolare brenda pak orësh.
Mes dhunës ekstreme që pasoi një nga krerët më të kërkuar të bandës së vendit duke ikur nga burgu, gangsterët e maskuar rrëmbyen policët.
“Ti shpalle luftë, do të kesh luftë”, u detyrua të recitonte një nga oficerët e kapur në një video të postuar në rrjetet sociale.
“Ju shpallët gjendjen e jashtëzakonshme. Ne deklarojmë se policët, civilët dhe ushtarët janë objektivat e luftës”, i thanë ata presidentit, me armët në kokën e tyre.
E gjithë kjo ndodhi në Guayaquil, një qytet port që është bërë epiqendra e luftës midis bandave gjithnjë e më të fuqishme.
Qyteti është terren i çmuar për trafikantët e drogës që kërkojnë të garantojnë “kanalet” e kokainës në Shtetet e Bashkuara dhe Evropë.
Bandat lokale kanë thënë më parë për The Telegraph se marrin pagesa të shpeshta të armëve nga kartelet meksikane për shërbimet e tyre.
Kjo ka rritur aftësitë e tyre të dhunshme dhe i ka bërë rivalitetet e tyre më të përgjakshme.
Por problemet e Ekuadorit shtrihen përtej dhunës.
Skandalet që implikojnë gjyqtarë, prokurorë dhe zyrtarë të sigurisë në trafikun ndërkombëtar të kokainës tregojnë se si korrupsioni ka gërryer legjitimitetin e shtetit dhe ka nxitur akuzat se Ekuadori është kthyer në një “narkoshtet”.
Ndërsa të burgosurit u revoltuan këtë javë, gangsterët dogjën makina në rrugë dhe “pushtuan” një studio të lajmeve televizive, si dhe hapën zjarr ndaj forcave të sigurisë dhe civilëve në një shpërthim dhune që dukej se ishte i bashkërenduar.
E familjet u barrikaduan në shtëpitë e tyre, ndërsa kaosi pasoi jashtë.
Guayaquil është një qytet në një vend që po lufton të përballet me fuqinë e bandave të tij të drogës dhe tani në qendër të vëmendjes është përgjigja e qeverisë.
Ndryshe, Noboa, djali i një manjati bananesh që është njeriu më i pasur i Ekuadorit, fitoi raundin e dytë të zgjedhjeve speciale presidenciale tetorin e kaluar.
Si rezultat i tërbimit të bandave këtë javë, ai shpalli gjendjen e “konfliktit të armatosur të brendshëm”.
Presidenti i etiketoi 22 grupe kriminale si “organizata terroriste” dhe urdhëroi forcat e armatosura dhe policinë që t’i mobilizojnë dhe “neutralizojnë”.
Udhëheqësit e Ekuadorit kanë shpallur gjendje të jashtëzakonshme edhe më parë kur bandat janë rritur në madhësi dhe ndikim, duke zgjeruar rrjetet e tyre të trafikut të drogës në ekonomi të reja të paligjshme dhe duke marrë kontrollin e burgjeve, agjencive dhe institucioneve shtetërore të vendit.
Por deklarata e Noboa për një konflikt të armatosur me bandat është e para.
Duke iu referuar qëndrimit të ashpër të presidentit Nayib Bukele në El Salvador, Noboa bëri thirrje për një qasje të ngjashme të ashtuquajtur “grusht të hekurt” në Ekuador.
Ai tha se grupet e krimit të organizuar nuk ishin “banda urbane”, por “narko-terroristë të financuar nga trafikantët e drogës për të terrorizuar familjet ekuadoriane dhe për të minuar sovranitetin ekuadorian”.
Në një lëvizje tjetër duke iu referuar Bukele, Noboa u zotua të ndërtojë një mega-burg të sigurisë maksimale, por politikat e tij të ashpra ndaj krimit duket se kanë nxitur një reagim të ashpër nga bandat në vend që t’i shuajnë ato.
Administrata e Noboa e ka pranuar se propozimet për të ndërtuar burgje dhe për t’i mbushur ato me liderë bandash të burgosur, mund të kenë nxitur këtë valë më të fundit të dhunës.
Ndërkohë ekspertët e sigurisë kanë paralajmëruar gjithashtu se qasjet e vijës së ashpër jo vetëm që janë të kushtueshme dhe joefektive, por gjithashtu shpesh kundërproduktive dhe nuk arrijnë të japin zgjidhje afatgjata për sfidat me të cilat përballet vendi.
E politikanët e opozitës kanë akuzuar Noboa se nuk ka një plan të qartë.
Kështu, realiteti politik atje ka të ngjarë të frenojë aftësinë e Noboas për të përmbushur premtimet e tij të sigurisë.
Kjo pasi që legjislatura kontrollohet nga opozita dhe një deficit i rëndë buxhetor do të kufizojë planet e tij për shpenzime shtesë.
Veç kësaj, pavarësisht thirrjeve për unitet kombëtar për t’u përballur me krizën, afërsia e zgjedhjeve të ardhshme do të thotë se opozita ka të ngjarë të jetë e kujdesshme për të ofruar shumë mbështetje për presidentin.
Noboa u bë presidenti më i ri i Ekuadorit në moshën 35-vjeçare, duke zëvendësuar Guillermo Lasso, i cili shkurtoi mandatin e tij për të shmangur akuzat për korrupsion.
Kjo do të thotë se Noboa ka vetëm një vit e gjysmë për të zbatuar agjendën e tij.
Analistët politikë besojnë se Noboa mund të ketë qenë shumë ambicioz dhe shumë pyesin nëse ai ka një strategji daljeje nga lufta që sapo ka shpallur. /Telegrafi/