Komisioni Evropian ka publikuar sot Raportin Vjetor për Kosovën për vitin 2020. Të gjeturat e këtij raporti vlerësojnë se përkundër faktit që institucionet e Kosovës vazhduan përkushtimin deklarativ publik ndaj procesit integrues është bërë progres i kufizuar në zbatimin e reformave Evropiane.
Lidhur me dialogun, sipas raportit të Komisionit Evropian, Kosova duhet të bëjë përpjekje të mëtejshme thelbësore dhe të kontribuojë në arritjen e një marrëveshje gjithëpërfshirëse dhe ligjërisht të detyrueshme me Serbinë.
“Në lidhje me normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë, dialogu i lehtësuar nga BE-ja rifilloi me takime të nivelit të lartë më 12 dhe 16 korrik dhe 7 shtator 2020. Në Bruksel u zhvilluan një numër takimesh të nivelit të ekspertëve. Kosova duhet të bëjë përpjekje të mëtejshme thelbësore dhe të kontribuojë në arritjen e një marrëveshje gjithëpërfshirëse dhe ligjërisht të detyrueshme me Serbinë. Një marrëveshje e tillë është urgjente dhe e rëndësishme në mënyrë që Kosova dhe Serbia të mund të përparojnë në rrugët e tyre përkatëse evropiane”, thuhet në raport.
Sa i përket procesit të zgjedhjeve të mbajtura në vitin 2019, raporti vlerëson se këto zgjedhe u administruan mirë dhe ishin transparente, por procesi i numërimit të votave nxorri në pah cenueshmëritë e procesit
“Fushata ishte konkurruese, me përjashtim të zonave të serbëve të Kosovës, ku mjedisi i fushatës u ndot nga kërcënimet kundër kandidatëve dhe mbështetësve të jashtë Listës Srpska. Mangësitë e përsëritura të procesit zgjedhor duhet të adresohen urgjentisht, në përputhje me rekomandimet e disa misioneve të BE-së për vëzhgimin e zgjedhjeve”, thuhet në këtë raport.
Tutje raporti thekson se situata në veriun e Kosovës mbetet sfiduese, veçanërisht kur bëhet fjalë për korrupsionin, krimin e organizuar dhe kushtet për lirinë e shprehjes.
Sa i përket sistemit gjyqësor, në raport theksohet se gjyqësori është ende i cenueshëm nga ndikimi i padrejtë politik.
“Kosova është në një fazë të hershme në luftën kundër korrupsionit. Kosova ka bërë përparim të kufizuar në këtë fushë, përfshirë hetimin dhe ndjekjen penale të rasteve të nivelit të lartë, në konfiskimin e pasurive, si dhe përmes krijimit të Departamenteve Speciale që trajtojnë rastet e lidhura me korrupsionin e nivelit të lartë (dhe krimin e organizuar) në gjykata. Konfiskimet përfundimtare të pasurive dhe kapaciteti i përgjithshëm i prokurorisë, përfshirë edhe në lidhje me personelin mbështetës, mbeten të ulëta. Korrupsioni është i përhapur dhe mbetet çështje shumë shqetësuese. Kërkohet vullnet i fortë politik që çështjet e korrupsionit të adresohen në mënyrë efektive, si dhe një përgjigje e fortë e drejtësisë penale ndaj korrupsionit të nivelit të lartë”, thuhet tutje në këtë raport.
Po ashtu thuhet se Kosova është në një fazë të hershme në luftën kundër krimit të organizuar, dhe se përparimi ka përfshirë hetimin dhe ndjekjen penale të rasteve të nivelit të lartë, rekrutimin e personelit shtesë për Prokurorinë Speciale, dhe trajnimin dhe ngritjen e vetëdijes për ngrirjen e pasurive.
Raporti vlerëson se perspektiva ekonomike e Kosovës filloi të përkeqësohej me shpejtësi në pranverën e vitit 2020, duke qenë se masat e karantinës kundër COVID-19 prishën rrjedhat financiare me diasporën.
Kosova ka bërë progres të kufizuar në zbatimin e Marrëveshjes Stabilizim Asocimi dhe Agjendës Evropiane të Reformave. Institucionet kanë dështuar të miratojnë regjistrin e ndihmës shtetërore në përputhje me afatin ligjor të MSA-së – 1 prill 2019. Po ashtu, Kosova është në rrugë të mbarë të dështoj në përmbushjen e obligimit ligjor të MSA-së për të siguruar mbrojtje të të drejtave intelektuale, industriale dhe komerciale, në nivel të njëjte të mbrojtjes siç është në BE deri në prill të vitit 2021.
Kualiteti i sistemit arsimor mbetet problem serioz dhe asnjë progres nuk mund të raportohet në këtë fushë. Kualiteti i ajrit mbetet problem serioz për shëndetin publik, ndërsa numri i depove ilegale të mbeturinave vetëm se është rritur nga 1,572 në 2017 në 2,529 në 2019. Përkundër anulimit të fondeve të BE-së, institucionet e Kosovës ende nuk kanë siguruar lokacionin për ndërtimin e deponisë për menaxhimin e mbeturinave të rrezikshme. /Telegrafi/