Pikërisht një vit më parë, një infeksion misterioz u shfaq në qytetin kinez të Wuhanit. Ishte fillimi i një pandemie sëmundjeje që ka vrarë më shumë se 1.25 milion njerëz deri më sot dhe ka infektuar dhjetëra miliona në të gjithë botën.
Në mars të këtij viti, gazeta kineze “South China Morning Post” publikoi një artikull të bazuar në të dhënat nga autoritetet kineze, i cili tregoi se rasti i parë i njohur i infeksionit me coronavirus ishte ai nga 17 nëntori i vitit 2019. Ishte një burrë 55-vjeçar nga provinca kineze e Hubeit, megjithëse i ashtuquajturi zero pacient, ende nuk është konfirmuar, raporton theguardian.
Autoritetet kineze nuk e kanë identifikuar zyrtarisht rastin e parë të infeksionit deri më 8 dhjetor të vitit 2019, transmeton Telegrafi.
Në javët që pasuan, objektet shëndetësore në Wuhan pritën dhjetëra pacientë që vuanin nga pneumonia misterioze. Pacientët kishin një gamë të tërë të simptomave të pashpjegueshme, nga ethet e larta përmes kollës deri te problemet e frymëmarrjes.
Pneumonia misterioze me shkaktar të panjohur
Midis atyre pacientëve të parë që u pranuan në një spital të integruar të mjekësisë kineze dhe perëndimore në Provincën Hubeit ishte një çift i moshuar. Mjeku i ngarkuar me kujdesin e tyre në spital, Zhang Jixian, më vonë i tha agjencisë shtetërore kineze të lajmeve, Xinhua se sëmundja i dukej “si grip ose pneumoni”.
Sidoqoftë, skanimi me CT tregoi ndryshime anormale në mushkëri që nuk ishin karakteristike për asnjë sëmundje.
Zhang punoi si profesionist shëndetësor gjatë epidemisë SARS që filloi në Kinë në vitin 2003 dhe vrau më shumë se 800 njerëz në të gjithë botën. Duke pasur parasysh përvojën e saj me epideminë SARS të shkaktuar nga një patogjen nga familja e coronavirusëve, ajo ishte e hapur për mundësinë që sëmundja e çiftit të moshuar të mund të ishte në të vërtetë një lloj i ri i sëmundjes infektive.
Skanimi i rëndësishëm CT i mushkërive
Kur pa rezultatet e skanimit CT të çiftit të moshuar, Zhang kërkoi që djali i tyre të kryente të njëjtat procedurat.
“Në fillim, djali i tyre refuzoi ekzaminimin. Ai nuk tregoi asnjë simptomë dhe mendoi se donim të merrnim para prej tij”, tha Zhang.
Përfundimisht, djali pranoi ekzaminimin dhe një skanim CT tregoi se kishte të njëjtat ndryshime anormale në mushkëritë si prindërit e tij. “Nuk ka gjasa që të tre anëtarët e familjes të kenë të njëjtën sëmundje në të njëjtën kohë nëse nuk është një sëmundje ngjitëse”, shpjegoi Zhang.
Një pacient tjetër me ethe të lartë dhe kollë mbërriti në të njëjtin spital më 27 dhjetor, dhe një skanim CT zbuloi të njëjtin lloj ndryshimesh anormale edhe në mushkëritë e tij. Rezultatet e testeve të gjakut të atij pacienti dhe familjes së përmendur treguan se ishin të infektuar me virusin, megjithëse arsyet e sakta për simptomat e tyre ishin të paqarta dhe testet e gripit dhanë rezultate negative.
Shfaqja e një sëmundjeje të re
Zhang përfundimisht u dërgoi një raport udhëheqësve të spitalit në të cilin raportoi fillimin e një sëmundjeje të re. Në atë kohë nuk ishte plotësisht e qartë nëse sëmundja mund të transmetohej mes njerëzve, por mjeku Zhang shkroi në raport se ajo ishte “ndoshta ngjitëse”. Duke qenë se ajo shqetësohej gjithnjë e më shumë për shfaqjen e mundshme të një sëmundjeje të re infektive, mjeku i vendosi në karantinë të katër pacientët dhe urdhëroi stafin të vishte pajisje mbrojtëse.
Tre pacientë të rinj mbërritën në spital më 29 dhjetor me ndryshime të ngjashme anormale në mushkëri, duke bërë që spitali të nisë një hetim të brendshëm, raportoi China Daily.
Të gjithë këta pacientë shoqërohen me një vizitë në të ashtuquajturën, “tregu i lagësht” në Wuhan. Hetimi i brendshëm i spitalit arriti në përfundimin se rastet e pneumonisë atipike ishin të pazakonta dhe kërkuan hetime të mëtejshme dhe profesionistët e shëndetit raportuan situatën tek autoritetet lokale në 29 dhjetor, transmeton Telegrafi.
Një hetim nga Qendrat Wuhan për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) u nis më pas për të gjetur më shumë pacientë potencialisht të lidhur me të ashtuquajturën “tregu i lagësht” në Wuhan. Në të njëjtën ditë, gjashtë nga shtatë pacientët nga Spitali i Provincës Hubei u transferuan në Spitalin Wuhan Jinyintan, i cili i dedikohet sëmundjeve infektive.
Një hetim nga Wuhan CDC zbuloi disa raste të tjera, dhe të nesërmen tjetër, 30 dhjetor, autoritetet shëndetësore të Provincës Hubei dërguan një njoftim të fokusit të pneumonisë në CDC kombëtare. Në atë moment, Komisioni Shëndetësor i Qytetit Wuhan u dërgoi një paralajmërim institucioneve shëndetësore rreth një shpërthimi të mundshëm të pneumonisë ngjitëse.
Njoftim për publikun e gjerë
Publiku i gjerë në Wuhan u informua për epideminë e mundshme në ditën e fundit të vitit të kaluar. Deri në atë kohë, 27 raste ishin konfirmuar, nga të cilat shtatë pacientë ishin në gjendje kritike. Provat e hershme të një shpërthimi janë raportuar gjithashtu në ProMED, një nga sistemet më të mëdha publike të raportimit të sëmundjeve të reja në botë.
Megjithëse ende nuk kishte prova që sëmundja e re po përhapej nga personi në person, dhe shkaku i sëmundjes ishte ende i panjohur, autoritetet në Wuhan këshilluan qytetarët të vishnin maska dhe të shmangnin vendet e mbushura me njerëz, transmeton Telegrafi.
Njoftimi nga Komisioni Shëndetësor i Qytetit të Wuhanit shpejt arriti në mediat lokale dhe kombëtare kineze, dhe më vonë u botua nga disa media botërore. Ndërkohë, në rrjetet sociale kineze kanë filluar të qarkullojnë zëra se sëmundja e re është e lidhur me SARS.
Pekini zyrtar ka dërguar ekspertë në Wuhan për të hetuar shfaqjen e sëmundjes së re, për të marrë mostra nga pacientët dhe për të mbështetur përpjekjet e punëtorëve lokalë të shëndetit. Autoritetet kishin izoluar deri atëherë të gjithë pacientët dhe kontaktet e tyre të ngushta ishin nën vëzhgim.
Deri më 2 janar, 41 pacientë ishin pranuar në spital, por hulumtimi i mëvonshëm vërtetoi se numri i njerëzve të infektuar në atë kohë ishte shumë më i lartë sesa sugjeron ky numër.
Është identifikuar një coronavirus i ri
Sipas CDC kineze, testet fillestare laboratorike në mostrat nga pacientët që vuajnë nga pneumonia atipike ishin negative për 26 patogjenë të zakonshëm të frymëmarrjes. Shkencëtarët kinezë identifikuan coronavirusin e ri më 7 janar dhe e quajtën 2019-nCov, duke e shpallur atë shkakun e një epidemie misterioze të pneumonisë atipike.
Një grup shkencëtarësh kinezë botuan një studim më 24 janar në revistën prestigjioze mjekësore “The Lancet” mbi 41 pacientë që u pranuan në spital deri më 2 janar. Ky punim, i cili ishte dokumenti i parë shkencor i rishikuar nga kolegët mbi epideminë e re, tregoi se 27 nga 41 pacientë ishin të lidhur me të ashtuquajturën, “tregu i lagësht” në Wuhan, i cili u mbyll nga autoritetet kineze në 1 janar.
13 pacientë u pranuan në njësinë e kujdesit intensiv dhe gjashtë vdiqën. Në letër, shkencëtarët pranuan se ka ende “vrima të mëdha” në njohuritë e tyre për virusin e ri, i cili përfshin origjinën e tij.
Përhapja e virusit në të gjithë botën
Gjatë janarit, gjithnjë e më shumë media botërore filluan t’i kushtojnë vëmendje përhapjes së coronavirusit të ri në të gjithë botën. Kina lëshoi kodin gjenetik të virusit të ri më 12 janar dhe të nesërmen, zyrtarët në Tajlandë raportuan rastin e parë të infeksionit jashtë Kinës.
Deri më 20 janar, virusi ishte përhapur në disa vende të tjera: Japonia, Koreja e Jugut dhe Shtetet e Bashkuara.
Autoritetet kineze në Wuhan vendosën një bllokim të rreptë më 23 janar dhe raste të reja u raportuan në Singapor dhe Vietnam. Në atë kohë, kishte pak më shumë se 500 njerëz të infektuar në botë, dhe 17 njerëz ishin konfirmuar që kishin vdekur nga sëmundja e re.
E gjithë bota shikoi se si kinezët ndërtuan një spital të ri në Wuhan për vetëm 10 ditë dhe fotografitë e oficerëve me veshje mbrojtëse që matnin temperaturën e banorëve të qyteteve kineze filluan të shfaqeshin në shërbimet e fotove botërore.
Ekspertët kanë paralajmëruar prej kohësh për rrezikun e një pandemie
Deri më 28 janar, një delegacion nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) kishte mbërritur në Kinë. Vetëm dy ditë më vonë, OBSH shpalli një “situatë emergjente të shëndetit publik me interes ndërkombëtar” dhe Amerika paralajmëroi qytetarët e saj të mos udhëtonin në Kinë.
OBSH shpalli një pandemi më 11 mars, kur virusi u konfirmua në çdo kontinent përveç Antarktidës.
Dhe para se infeksioni me virusin e ri të fillonte të përhapet në të gjithë botën, ekspertët paralajmëruan për rrezikun e një pandemie globale vdekjeprurëse. Në Shtator 2019, pak para shfaqjes së virusit të ri, një grup ndërkombëtar shkencëtarësh paralajmëroi në një raport se përpjekjet e vendeve për t’u përgatitur për një ngjarje të tillë nuk ishin askund të përshtatshme.
Theksojmë se dy rastet e para në Kosovë ishin konfirmuar më 3 mars të këtij viti. Njëri nga të konfirmuarit pozitiv në COVID-19 ishte shtetase italiane e moshës 20 vjeçare, kurse pacienti i dytë, ishte kosovar i moshës 77 vjeçare.
Një vit më vonë, një numër vendesh po regjistrojnë numra të rinj rekord të të infektuarve dhe të vdekurve çdo ditë, dhe fundi i pandemisë është ende i pasigurt. /Telegrafi/