Edhe pse mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë”, mendohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq”
Vaji i peshkut është një nga suplementet ushqimore më të konsumuara. Është i pasur me acide yndyrore omega-3, të cilat janë shumë të rëndësishme për shëndetin.
Çfarë është vaji i peshkut?
Vaji i peshkut është një vaj i nxjerrë nga indet e peshkut. Zakonisht vjen nga peshku me vaj, si harenga, toni, açugeja dhe skumbri.
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon konsumimin e një deri në dy peshq në javë. Kjo për shkak se acidet yndyrore omega-3 në peshk kanë një efekt të dobishëm në shëndetin e njeriut, transmeton Vijesti.me.
Megjithatë, nëse nuk hani një deri në dy racione peshk në javë, konsumimi i vajit të peshkut mund t’ju ndihmojë të merrni mjaftueshëm acide yndyrore omega-3 në trupin tuaj. Acidet yndyrore kryesore omega-3 në vajin e peshkut janë acidi eicosapentaenoic (EPA) dhe acidi docosahexaenoic (DHA).
Vaji i peshkut dhe shëndeti i zemrës
Sëmundjet e zemrës janë shkaku kryesor i vdekjeve në mbarë botën. Studimet tregojnë se njerëzit që konsumojnë peshk kanë një shkallë shumë më të ulët të sëmundjeve të zemrës.
Vaji i peshkut ka një efekt pozitiv në shëndetin e zemrës dhe enëve të gjakut në disa mënyra:
Niveli i kolesterolit: Mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë” HDL. Megjithatë, konsiderohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq” LDL.
Trigliceridet: Mund të ulë nivelin e triglicerideve me rreth 15 deri në 30 për qind.
Presioni i gjakut: Edhe në doza të vogla, ai ndihmon në uljen e presionit të gjakut tek njerëzit me nivele të larta.
Pllaka: Mund të parandalojë formimin e pllakave që shkaktojnë ngurtësimin e arterieve dhe mund t’i bëjë ato të formuara më të qëndrueshme.
Mund të ndihmojë në trajtimin e disa çrregullimeve mendore
Truri i njeriut përbëhet nga pothuajse 60 për qind yndyrë, dhe një pjesë e madhe e këtyre yndyrave janë acide yndyrore omega-3. Kjo është arsyeja pse acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për funksionimin normal të trurit.
Disa studime tregojnë se njerëzit me çrregullime të caktuara mendore kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre. Interesante, hulumtimet tregojnë se suplementet e vajit të peshkut mund të parandalojnë ose përmirësojnë simptomat e disa çrregullimeve mendore.
Për shembull, aplikimi i vajit të peshkut mund të zvogëlojë shanset për çrregullime psikotike.
Depresioni pritet të bëhet sëmundja e dytë jo e transmetueshme më e zakonshme deri në vitin 2030. Është interesante të theksohet se pacientët me depresion të madh kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre.
Studimet tregojnë se vaji i peshkut dhe suplementet e acideve yndyrore omega-3 mund të përmirësojnë simptomat e depresionit.
Me kalimin e moshës, funksioni i trurit ngadalësohet dhe rreziku i sëmundjes së Alzheimerit rritet. Njerëzit që hanë peshk priren të përjetojnë një rënie më të ngadaltë të funksionit njohës në pleqëri. Disa studime kanë treguar se përdorimi i vajit të peshkut, ose marrja e acideve yndyrore omega-3, mund të përmirësojë kujtesën tek të rriturit e shëndetshëm dhe të moshuar.
Vaji i peshkut dhe obeziteti
Obeziteti mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të tjera, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, diabetin e tipit 2 dhe sëmundjet malinje.
Disa studime tregojnë se suplementet e vajit të peshkut, të kombinuara me dietë ose stërvitje, mund t’ju ndihmojnë të humbni peshë.
Efekte pozitive në shëndetin e syve
Ashtu si truri, sytë mbështeten në acidet yndyrore omega-3. Shëndeti i syve fillon të bjerë në pleqëri, gjë që mund të çojë në degjenerim makular të lidhur me moshën (AMD). Konsumimi i peshkut shoqërohet me një rrezik të reduktuar të AMD.
Vaji i peshkut dhe inflamacioni
Inflamacioni është mënyra e sistemit imunitar për të luftuar infeksionin. Megjithatë, inflamacioni kronik është i lidhur me sëmundje të rënda, të tilla si obeziteti, diabeti, depresioni dhe sëmundjet e zemrës.
Reduktimi i inflamacionit mund të ndihmojë në trajtimin e simptomave të këtyre sëmundjeve. Meqenëse vaji i peshkut ka veti antiinflamatore, ai gjithashtu mund të ndihmojë në trajtimin e kushteve që përfshijnë inflamacion kronik në patogjenezën e tyre.
Për shembull, te njerëzit nën stres dhe ata që janë obezë, vaji i peshkut mund të zvogëlojë prodhimin dhe shprehjen e gjeneve të molekulave inflamatore të quajtura citokina. Mendohet se suplementet e vajit të peshkut mund të reduktojnë ndjeshëm dhimbjet e kyçeve, ngurtësimin dhe nevojat për mjekim te njerëzit me artrit reumatoid.
Efektet në lëkurë
Lëkura është organi më i madh në trupin e njeriut dhe përmban shumë acide yndyrore omega-3. Shëndeti i lëkurës mund të përkeqësohet gjatë gjithë jetës, veçanërisht në pleqëri ose pas ekspozimit të tepërt në diell.
Përveç kësaj, ka një sërë çrregullimesh të lëkurës që mund të përfitojnë nga suplementet e vajit të peshkut, duke përfshirë psoriazën dhe dermatitin.
Vaji i peshkut dhe shtatzënia
Acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për rritjen dhe zhvillimin e hershëm. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme që nënat të marrin mjaftueshëm omega-3 gjatë shtatzënisë dhe gjatë ushqyerjes me gji. Suplementet e vajit të peshkut tek gratë shtatzëna dhe ato në laktacion mund të përmirësojnë koordinimin e duarve dhe shëndetin e syve tek të porsalindurit.
Disa studime tregojnë se përdorimi i vajit të peshkut tek gratë shtatzëna ul rrezikun e zhvillimit të alergjive te fëmijët.
Astma dhe gjendjet alergjike
Astma, e cila mund të shkaktojë ënjtje në mushkëri dhe ndjenjën e gulçimit, po bëhet më e zakonshme te foshnjat.
Studime të shumta tregojnë se vaji i peshkut mund të zvogëlojë simptomat e astmës, veçanërisht në fëmijërinë e hershme dhe adoleshencën. Në një rishikim të studimeve, marrja e peshkut ose acideve yndyrore omega-3 nga nëna u zbulua se zvogëlon rrezikun e astmës tek fëmijët me 24 deri në 29 për qind.
Shëndeti i kockave
Me kalimin e moshës, kockat fillojnë të humbasin mineralet thelbësore, duke bërë që kockat të thyhen më shumë. Kjo mund të çojë në kushte të tilla si osteoporoza dhe osteoartriti.
Kalciumi dhe vitamina D janë shumë të rëndësishme për shëndetin e kockave, por disa studime tregojnë se acidet yndyrore omega-3 mund të jenë gjithashtu të dobishme për shëndetin lokomotor. Njerëzit që konsumojnë sasi më të larta të acideve yndyrore omega-3 kanë densitet më të lartë kockash.
Dozimi
OBSH rekomandon marrjen ditore prej 0,2 deri në 0,5 gram (200-500 mg) të acideve yndyrore omega-3, të kombinuara EPA dhe DHA. Megjithatë, nëse jeni shtatzënë, ushqeni me gji ose keni një rrezik të shtuar të sëmundjeve të zemrës, nevojat tuaja ditore janë më të larta. /KP