Festivali i Woodstock është simboli botëror, si revolta e 1968-ës në shoqërinë italiane. Por, me një ndryshim që nuk është aspak i parëndësishëm: teksa për vitin 1968 në çdo kremtim pyetja “A ishte vërtet i lavdishëm?”, për Woodstockun të gjithë bien dakord: Ai ishte momenti më i pastër i vetëdijes rinore, se rreth muzikës rock mund të ndërtohej diçka e rëndësishme.
Në atë perëndim të artë të viteve 1960, muzika rock cilësohej si një motor kërkimi i ri i kundër-kulturës, si një mjet për të rizbuluar besimet e lashta dhe për të krijuar një botë më të mirë. Tre elementët që sintetizuan festivalin e Woodstock – paqja, dashuria, muzika – ishin kaq të menjëhershme dhe efektivë, saqë të gjithë ishin të bindur se brenda atij trekëndëshi barabrinjës gjendej e ardhmja.
Në librari është një libër mahnitës “Woodstock” nga Mike Evans dhe Paul Kingsbury (Editor), me parathënie të regjisorit të mirënjohur Martin Skorsese. Është mozaiku më i plotë i shkruar ndonjëherë mbi këtë temë, edhe pse me shumë zgjuarsi libri nuk kufizohet vetëm në tregimin e tre ditëve të festivalit, por analizon fillimet (luftën për të drejtat civile, protestat e zezakëve, Luftën e Vietnamit, revoltën e Çikagos), festivalet e mëhershme dhe pasojat e tyre. Një afresk emocionues, që e shndërron kronikën në një roman epik.
Por, a shkuan vërtet kështu gjërat? A ishte Woodstock ajo që përshkruan historia apo vazhdojmë të glofirikojmë një nga paradokset më të bukura në histori? Sepse të flasësh për Woodstockun do të thotë të luash mes imazhit dhe substancës, mes skenës dhe realitetit. Paradoksi i parë i madh ishte fakti që në datat 15-17 gusht 1969, në Woodstock nuk pati koncert. Në fakt, gjithçka ndodh në Bethel, 87 kilometra në jugperëndim të qytetit që hyri në histori. Autoritetet lokale të Woodstockut, pasi vlerësuan rreziqet e një festivali të atyre përmasave, në një qytezë prej vetëm 7,000 banorësh, e refuzuan njëzëri mbajtjen e këtij aktiviteti.
Organizatorët nisën të kërkonin një zgjidhje alternative, dhe për fatin e tyre të madh, patën mundësinë të takonin Max Yasgurin, një fermer me origjinë ruso-hebraike, dhe prodhuesin më të madh të qumështit në zonë – falë 650 lopëve të tij. Ishte ai që ua dha me qira fushën e tij të madhe organizatorëve të koncertit, duke shpërfillur rezistencën e bashkëqytetarëve të tij, fanatikëve dhe konservatorëve, të cilët dëshironin gjithçka, përveçse të dëshmonin pushtimin e mijëra djemve, që aspironin gjithsesi një revolucion paqësor.
Betheli u mbush me parullat: ”Ndaloni festivalin hipit të Maksit, mos blini qumështin e tij”. Pas festivalit, fermeri u shpall i padëshiruar në dyqane dhe u detyrua të largohej. E pabesueshme, por e vërtetë. Madje më e pabesueshme është të dimë (paradoksi i dytë), se ai ishte më pranë ideve të bashkëqytetarëve të tij sesa atyre të atyre që morën pjesë në Woodstock.
Për fatin tonë të mirë, ai ishte tolerant ndaj atyre që nuk mendonin si ai. U bë një hero pas një fjalimi para ish-miqve të tij të vjetër, të cilin e përfundoi me këto fjalë: ”Arsyeja pse ju nuk doni hipitë, është se nuk ju pëlqen pamja e tyre e jashtme. As mua nuk më pëlqen. Por thelbi është gjetiu. Edhe pse protestojnë kundër luftës, mijëra ushtarë amerikanë kanë vdekur, që ata mund të bëjnë pikërisht atë që po bëjnë. Dhe, ky është thelbi i këtij vendi të madh”.
Max Yasgur do të vdesë nga një sulm në zemër, në moshën 53-vjeçare, i përkëdhelur nga historia dhe nga të njëjtët adoleshentë të cilët me kënaqësi do të largoheshin nga shtëpia e tij.
Numerikisht (gjysmë milionë njerëz, imazhet nga lart janë mbresëlënëse) dhe në aspektin muzikor (edhe pse më dobët se Festivali në Monterey i vitit 1967, më i miri i të gjitha kohërave), ai hyri në histori për kuptimin e tij simbolik. Të gjithë ata që shkuan në Woodstock, apo që dëgjuan për të, ishin të bindur se muzika rock, e “bekuar” nga acidi lisergjik, mund të ndryshonte gjendjen e gjërave, dhe të zgjaste përgjithmonë.
Mjerisht, ëndrra se Woodstocku mund të ishte fillimi i diçkaje shumë të madhe, vdiq (paradoksi i tretë dhe i fundit) gati para se sa të fillonte. Tre muaj e gjysmë më vonë, në Altamont, gjatë një koncerti të Rolling Stones, “Hell’s Angels” (Engjëjt e Ferrit), të rekrutuar si ruajtës të rendit, në këmbim të një sasie birrash të barabartë me 500 dollarë, therën për vdekje Meredith Hunterin, që u përpoq të ngjitej në skenë kur po këndonte Mick Jaggerr.
U bë për të gjithë e qartë, se nuk do të kishte një Mbretëri të Dashurisë dhe Paqes, dhe se ajo që ishte përjetuar në Woodstock ishte një pulitje sysh, madje as edhe një frymëmarrje. Vera e Dashurisë, që kishte jetuar “pranverën e saj” në San Francisko ishte duke u bërë dimër, duke kapërcyer vjeshtën.
Shumë shpejt bota e rockut do të shokohej, kur mësoi për vdekjet brenda pak kohësh të Jimmy Hendrixit, Janis Joplinit dhe Jim Morisonit. Brezi i Woodstockut u shua për shkak të pamundësisë për të vepruar. Ai donte ta ndryshonte botën duke e kthyer atë në dashuri, por nuk kishte idenë më të vogël se si ta bënte këtë, përveçse të izolonte veten, dhe të zhvishej lakuriq.
Siç tha në një rast ndoshta me vrazhdësi John Fogerty, lideri i Creedence Clearwater Revival, “ata uleshin ngjitur njëri pas tjetrit, bënin dashuri, pinin drogë dhe flisnin për luftën, por nuk bënë asgjë për ta ndalur atë. Nuk e kishin idenë se nga t’ia fillonin”.
Një ditë, Abbie Hoffman, një ideolog i hipive dhe udhëheqës i lëvizjes rinore, u thirr të mbronte veten në një gjykim. Ai u prezantua si “jetim” i Amerikës. Gjykatësi e pyeti ku jetonte, dhe ai u përgjigj: “Në kombin Woodstock”. Gjykatësi u befasua dhe pyeti sërish: ”Dhe në cilin shtet ndodhet?”. Hofman u përgjigj: ”Në Shtetin e Mendjes”.
Ky ishte Woodstocku. Diçka e bukur në gjendjen e mendjes sonë. Nuk ndryshoi asgjë, por ai vazhdon të na dhurojë muzikë dhe kujtime… /bota.al/