1. Fjala e çuditshme
Rreth moshës 35-40 vjeçe njeriun e zë gafil një fjalë. Ajo vjen vetëtimthi, heshtur, dhe me dinakëri na puth në ballë. Nuk të pyet a je në rrugë apo në shezlong, në plazhin e zhurmshëm, apo në lulishten e mekur. Në shitore, ku ti ushtron gjithë artin tënd mallkues kundër kuletës së vetmuar në xhepin heroik të prapanicës, apo në oborrin e një shkolle të mesme të arteve …edhe marciale. Ajo fjalë ta ndanë jetën përgjysmë dhe zakonisht lidhet me orën që s’e ka dikush, me rrugën qe s’e di dikush, por edhe me fudullëkun që mund të bartësh ti vetë, gjatë gjithë këtyre orëve të zhurmshme të mbijetesës.
Kjo fjalë zakonisht ka të bëjë me meshkujt, me racën më të dobët të planetit. Me këta brumbuj libidoje, muskujsh, krenarie të dhjamosur, harrese olimpike dhe tirqish dymbëdhjetëgajtanësh. Në të vërtetë është një fjalë aspak e mprehtë për t’u prerë jeta kaq keqas, madje, do të thosha, është fjalë dhembshurie, por sido që të jetë, varri vetë. Sidomos kur del nga ndonjë gojë e masakruar me shëmtinë e dhëmbëve të parë, që dalin gjithë rebelim nga burgu i misht i viteve, kjo fjalë di të të shtrijë përtokë, të të bëjë dashnor asfalti. Kjo fjalë, me nderë me thanë, i tredhë të gjithë rrotelat e kërrleshur me dejtë e murrmë si tatu të egra, si atavizma likaonësh.
Një kalama i lagjes dje, një dreq e di se kah kishte pikur në mes të orëve të mia, me mirësi satanike më pyeti: Sa është ora …xhaxhi!
Dhe unë gjimnazisti i marrë, me 37 vjetët e mia ëndërrimtare, u plandosa si dordolec në mes të këtij qershori varrmihës. Unë xhaxhi, me gjithë të enjten, muskujt, kravatën dhe djersën e frikës nga përftimi.
Dhe i rrëzuar këndova Didën-Qelën-Kovaçin:
Ky mejtepi n’maje t’malit,
Fustanat po na çojke era…
2. Dromca nga Kuvendi
Kuvendi është logu i përformancës së kodeve zbërthyese të shpresës, përparimit dhe marrëzisë. Në Kuvend shpesh edhe bëjmë punë. Na kanë zhveshur lakuriq: s’kemi zyra, s’kemi staf ndihmës (ah, çka vuajnë ca miq për do sekretaresha me të ecur tigreshash!!!), s’kemi kerre, s’kemi rroga, s’kemi njerëz që mund qajnë për ne. Thjeshtë: ne jemi miq të harrimit, brumë i pezmit të tij lajkatar. (Sa për njohuri: mikrobiologjia ime është deputet.)
Kur u thirrëm nga populli për të bërë përfaqësimin, më pati kapur ankth. Si mund të jem unë përfaqësues? Ky popull kaq i vuajtur dhe ti, qortoja vetën, si guxon të jesh deputet i tij!? Sa djemë të rinj kanë vdekur në altarin e Lirisë, sa heronj të panjohur janë bërë dritë e Lirisë së fëmijve tu? E kështu me radhë, gati me armiqësi isha kthyer ndaj vetës, në stilin: si s’të ka ardhur turp të kandidosh për deputet? I mallkuar, pse fitove?
Aq i shenjtë ishte Kuvendi për mua.
Dhe gati ende pa vënë hapin në të më puthi buza e mermertë e zhgënjimit: më shpesh se për ligjet, gojët përreth flasin për kamjen, për llogarinë në fund të muajit, për udhëtimet jashtë…
Gati harrova: dhe sa herë desha të them diçka, Shefi i Kuvendit, qoftë nga dioptria e madhe e syzave apo e mosdëshirës që të më shohë, s’më dha fjalën. Derisa u rebelova dhe bërtita. Kuvend dhe piskamë.
3. Nga librat
Psamethi, ai mbret i moçëm dhe i urtë i Egjiptit të Epërm, kishte vendosur t’i shkonte deri në fund zbulimit të misterit të gjuhës: cila është, kishte klithur ai në gjoksin e pambrojtur netëve pa gjumë, cila, cila është gjuha e parë e njerëzimit? Dhe kishte vendosur të bënte diç të veçantë, sepse thellësia e yshtjes donte rrekje gjithë imagjinatë. Ai kishte urdhëruar që të merreshin dy foshnje dhe të vendoseshin në një dhomë, pa parë kurrë njeri, pa dëgjuar kurrë gjuhë. Dhe kështu ishte bërë. Kur fëmijtë ishin bërë shtatëvjeç, ai kishte urdhëruar që t’u ndërpritej buka. Dhe për disa ditë ishte ndërprerë. Dikur, nga uria e madhe ata kishin nisur të klithin një thirrje të çuditëshme: bouke, bouke, bouke.
Psamethit mbret i kishin thënë këshilltarët se në ilirishte, ajo ishte fjala për bukën.