Shumica dërrmuese e njerëzve që dalin pozitiv me COVID-19 do të bëjnë një rikuperim të plotë. Por kjo sjell paqartësi të reja rreth asaj se sa shpejt mund të presim të rimarrim shëndetin dhe cilat mund të jenë përgjegjësitë tona të vazhdueshme shoqërore.
Biseda për rimëkëmbjen mund të duket e parakohshme për Evropën dhe SHBA-në, të cilët po hyjnë në fazën kulmore të virusit, por vala e parë e konvulsioneve po vjen.
Në anën tjetër të kurbës, Kina – ku më 20 mars nuk kishte raportuar raste të reja – mund të tregojë rrugën drejt përtej coronavirusit.
Megjithatë, disa nga pyetjet vazhdojnë të qarkullojnë – përfshirë edhe ato se çfarë do të ndodh pasi të kalojë e gjitha kjo.
Në këtë drejtim, në një shkrim të Forumi Ekonomik Botëror (World Economic Forum), përcjell Telegrafi, janë paraqitur pesë pyetje, të cilave është tentuar tu jepet përgjigje.
Cila është shkalla e rikuperimit?
Në kohën e shkrimit, më 20 mars, niveli i vdekshmërisë në mes të rasteve të konfirmuara ishte 4 për qind – megjithëse lajmi i mirë është se shifra e vërtetë ka të ngjarë të jetë më e ulët, për shkak të një numri të madh njerëzish të pa raportuar me simptoma të buta.
Zyrtari kryesor mjekësor në Mbretërinë e Bashkuar, Chris Whitty, ka kundërshtuar shifrën globale të WHO prej 3.4 për qind, duke thënë se ai beson se numri i eventual do të jetë rreth 1 për qind.
Një pikë tërheqëse për t’u mbajtur mend është se rreth një muaj pas shpërthimit fillestar në Kinë, me masa të rrepta kontrolli, numri i rikuperimeve filloi të tejkalojë numrin e rasteve të reja.
Kjo është pika që masat e kontrollit të Perëndimit shpresojnë të arrijnë.
A jam akoma infektiv pasi të shërohem?
Ndoshta në një farë mase, megjithëse grupi i parë i studimeve është shumë larg përfundimtares rreth asaj se sa zgjat.
Hulumtimi i përkohshëm nga Gjermania ka sugjeruar që infektiviteti COVID-19 – në kontrast me shpërthimin e SARS në 2003 – rritet në fillim dhe që pacientët që shërohen me simptoma të buta bëhen me rrezik të ulët rreth 10 ditë pasi të sëmuren.
Por një studim tjetër, nga katër profesionistë mjekësorë të trajtuar në një spital të Wuhan, zbuloi se gjurmët e virusit mund të vazhdojnë në trup deri në dy javë pasi simptomat ishin zhdukur; pasi pacientët nuk kolliteshin më ose teshtinin.
Më pak optimist ishte një studim i botuar javën e kaluar në revistën mjekësore Lancet që tregoi se virusi mbijetoi në traktin respirator të një pacienti kinez për 37 ditë – shumë mbi mesataren e 24 ditëve për ata me statusin e sëmundjes kritike, përcjell Telegrafi.
A mund “ta kap” COVID-19 për herë të dytë?
“Kapja” e një coronavirusi në përgjithësi do të thotë që personi është imun, të paktën për një kohë, për të përsëritur infeksionin.
Por dyshimet u ngritën në lidhje me COVID-19 në fund të shkurtit kur një grua në fund të viteve 40 e cila ishte larguar nga spitali në Osaka – Japoni, doli pozitive për herë të dytë.
Ekziston gjithashtu një rast i ngjashëm me një nga pasagjerët e anijes “Diamond Princess”, dhe një tjetër në Korenë e Jugut.
Këto ishin raste të izoluara, por më shqetësuese ishte hulumtimi nga provinca Guangdong, Kina që raportonte se 14 për qind e pacientëve që shërohen “ishin rikthyer” gjithashtu pozitivë.
Sidoqoftë, është shumë herët për të kaluar në përfundime.
Këto raste nuk janë konfirmuar plotësisht, me shumë shpjegime të mundshme, duke përfshirë teste të gabuara, tepër të ndjeshme ose tepër të zellshme; ose që virusi ishte bërë i fjetur për një kohë dhe më pas u rishfaq.
Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) theksojnë se reagimi ynë imunitar ndaj kësaj sëmundje të veçantë nuk është kuptuar ende qartë: “Pacientët me infeksion MERS-CoV nuk ka gjasa të riinfektohen menjëherë pasi të shërohen, por akoma nuk dihet nëse mbrojtje të ngjashme imunitare do të ketë për pacientët me COVID-19 ”.
Për sa i përket pasojave të tjera, shkencëtarët aktualisht po spekulojnë se pacientët me coronavirus mund të vuajnë nga zvogëlimi i kapacitetit të mushkërive pas një periudhe të sëmundjes.
Autoriteti Spitalor në Hong Kong vërejti që dy nga tre pacientë që shërohen kishin humbur 20-30 për qind të funksionit të mushkërive – diçka që mund të trajtohet me fizioterapi.
Sa kohë mund të zgjasë imuniteti ndaj COVID-19?
“Nëse keni një infeksion, sistemi juaj imunitar aktivizohet kundër këtij virusi”, tha Dr Keiji Fukuda, drejtori i Shkollës së Shëndetit Publik të Universitetit të Hong Kongut, për LA Times.
“Të rikthehesh përsëri sërish kur je në atë situatë do të ishte krejt e pazakontë nëse sistemi juaj imunitar po funksiononte siç duhet”.
Një gjë që mund të ndihmojë në sqarimin e çështjes së imunitetit është zhvillimi i testeve serologjike për antitrupat ndaj SARS-CoV2, patogjenit COVID-19.
Kjo jo vetëm që do të sigurojë më shumë informacione në lidhje me përgjigjet individuale të sistemit imunitar, por edhe studiuesit do të kenë mundësinë të identifikojnë më saktë popullatën totale të prekur – duke zbuluar njerëz që mund të kenë “rënë në rrjetë” pas shërimit, përcjell Telegrafi.
Asnjë vend aktualisht nuk e ka konfirmuar qasjen në një provë të tillë, sipas The Guardian.
Por shkencëtarë të shumtë në mbarë botën – përfshirë atë në Singapor që ka pretenduar një gjykim të suksesshëm – po punojnë rreth kësaj.
Kur mund të kthehem në punë?
Autoritetet shëndetësore përcaktojnë shërimin nga COVID-19 si mungesë e etheve, pa përdorimin e ilaçeve për uljen e etheve, për tre ditë të plota; përmirësimi i simptomave të tjera, të tilla si kollitja dhe gulçimi; një periudhë prej shtatë ditësh të plota që nga shfaqja e parë e simptomave.
Dy teste negative në ditët e njëpasnjëshme konsiderohen si “pastrim” – do të thotë vetë-izolimi mund të përfundojë dhe një pacient mund të fillojë teorikisht të ketë kontakt me të tjerët, përfshirë kthimin në punë. /Telegrafi/