Pas tërmeteve që tronditën pjesë të Japonisë perëndimore në fund të javës së kaluar, autoritetet kanë nisur të marrin masa.
Meteorologët kanë paralajmëruar për një cunami të mundshëm dhe një komitet i posaçëm lëshoi një paralajmërim për herë të parë për rritjen e rrezikut të një “tërmeti jashtëzakonisht të madh”.
Autoritetet u bënë thirrje banorëve të kenë kujdes dhe theksuan se paralajmërimi nuk do të thotë se do të ndodhë një mega-tërmet, por probabiliteti për të ndodhur është më i madh se zakonisht.
Paralajmërimi u dha disa orë pasi ishulli Kyushu u godit nga një tërmet me magnitudë 7.1 ballësh të Rihterit, pas të cilit nuk u raportuan dëme të mëdha.
Ekspertët paralajmëruan qytetarët duke u thënë të kenë më shumë kujdes sepse epiqendra ishte në buzë të Rift Nankai, zonë e aktivitetit sizmik që kalon përgjatë bregut të Paqësorit të Japonisë.
Autoritetet rekomanduan që banorët të jenë në gatishmëri për ditët në vijim, që të kenë furnizime të mjaftueshme dhe që ata që nuk mund të evakuohen shpejt duhet të konsiderojnë lëvizjen përkohësisht në një zonë tjetër.
Së bashku me paralajmërimet e lartpërmendura, trenat me shpejtësi të lartë u ngadalësuan si masë paraprake dhe kryeministri anuloi udhëtimet jashtë shtetit.
Unaza e zjarrit
Megjithëse autoritetet më vonë hoqën shumicën e paralajmërimeve, pjesa më e madhe e vendit mbetet në gatishmëri të lartë.
Japonia shpesh goditet nga tërmete të forta. Ndodhet në Unazën e Zjarrit – një seri prej të paktën 450 vullkanesh aktive dhe përkohësisht joaktive përgjatë zonave bregdetare në të gjithë Oqeanin Paqësor.
“Japonia ndodhet në kufijtë e katër pllakave tektonike, duke e bërë atë një nga zonat më të prekura nga tërmetet në botë. Rreth 10 për qind e tërmeteve në botë me magnitudë 6 ose më shumë ndodhin brenda ose rreth Japonisë, kështu që rreziku është shumë më i madh se në Evropë ose në Shtetet e Bashkuara lindore”, tha Shoichi Yoshioka nga Universiteti Kobe në Japoni.
Tërmeti më i keq në historinë e fundit të Japonisë ndodhi në Tohoku në vitin 2011. Ai kishte një magnitudë 9.1 dhe shkaktoi një cunami të madh dhe katastrofë bërthamore. Rreth 20 mijë njerëz vdiqën. Megatërmete të tilla godasin rajonin çdo 90 deri në 200 vjet. Ekspertët besojnë se gjasat prej 70 deri në 80 për qind janë që një tërmet me magnitudë 8 ose 9 shkallësh të Rihterit të godasë zonën Nankai Rift në 30 vitet e ardhshme.
Sipas vlerësimeve më të këqija, në rast të një tërmeti të tillë (dhe cunami pasues), më shumë se 200 mijë njerëz mund të vdisnin. Por, autoritetet japoneze kanë paralajmëruar prej vitesh për një tërmet të mundshëm në këtë zonë dhe ka edhe një zgjidhje.
Përkatësisht, disa ekspertë besojnë se nuk ka kuptim të fokusohemi në shanset e vogla të një tërmeti hipotetik në një pjesë të caktuar të Japonisë, veçanërisht kur pjesë të tjera të vendit përballen me kërcënime të ngjashme, por marrin shumë më pak vëmendje, shkruan CNN.
Çarja Nankai
Rift Nankai është një zonë zhytjeje 700 kilometra e gjatë, ku pllakat tektonike rrëshqasin njëra nën tjetrën. Në këtë rast, pllaka tektonike nën Detin Filipine po rrëshqet ngadalë nën pllakën kontinentale në të cilën ndodhet Japonia, duke lëvizur disa centimetra çdo vit.
Siç e kemi përmendur tashmë, tërmete jashtëzakonisht të mëdha godasin çarjen çdo 90 deri në 200 vjet, me të fundit që ndodhën në 1944 dhe 1946. Të dy megatërmetet ishin me magnitudë 8.1. Ata shkatërruan Japoninë, të paktën 2500 njerëz humbën jetën dhe dhjetëra mijëra shtëpi u shkatërruan.
Yoshioka beson se probabiliteti 70 deri në 80 për qind që një megatërmet të godasë zonën e Rift Nankai në 30 vitet e ardhshme është paksa i ekzagjeruar, por që një tërmet i tillë me siguri do të ndodhë.
“Siç u them studentëve, me siguri do të ketë një përmbysje në ndarje. Ndoshta në brezin tuaj dhe ndoshta në brezin e fëmijëve tuaj”, tha ai. Sizmologu Robert Geller i Universitetit të Tokios ishte më skeptik, duke thënë se megatërmeti është një konstrukt i sajuar dhe një skenar thjesht hipotetik.
Ai gjithashtu pohon se tërmetet nuk ndodhin në cikle, por mund të ndodhin kudo në çdo kohë – që do të thotë se nuk ka kuptim të llogaritet se kur do të ndodhë tërmeti tjetër bazuar në atë se kur kanë ndodhur të mëparshmit.
Megjithatë, jo të gjithë sizmologët pajtohen me të. Gjegjësisht, ekspertët janë mbështetur prej kohësh në teorinë se stresi ngrihet ngadalë përgjatë thyerjeve të dy pllakave tektonike, i cili lëshohet në cikle në formën e tërmeteve, megjithëse studimet e fundit kanë treguar se kjo nuk është gjithmonë kështu.
Edhe nëse ka një kërcënim të mundshëm, Yoshioka dhe Geller besojnë se shanset për një megatërmet janë jashtëzakonisht të ulëta dhe se autoritetet tejkaluan me disa masa javën e kaluar.
“Është e vërtetë që pas tërmetit të parë, mund të pasojë një i dytë, më i fortë – kjo është arsyeja pse autoritetet lëshuan një paralajmërim të paprecedentë të enjten”, tha Yoshioka.
“Por edhe atëherë, probabiliteti që një tërmet të ndodhte në Riftin Nankai ditën tjetër ishte shumë i ulët. Mund të jetë rritur nga një në 1000 rrezik në një në disa qindra. Kjo është ende më pak se 1 për qind mundësi”, ka shtuar ai.
“Nuk është mirë të mbingarkosh probabilitetet kaq të ulëta. Atëherë je si ai djali që qau ujku. Qytetarët do të lodhen nga paralajmërime të tilla”, tha Geller. Por, tani për tani, nuk ka shenja të lodhjes publike dhe njerëzit në të gjithë vendin janë në gatishmëri të lartë.
Yota Sugai, studente 22-vjeçare, filloi të përgatitej pas paralajmërimit të mega-tërmetit; ai siguroi furnizime me ushqim dhe ujë, studioi zonat e rrezikshme dhe planet e evakuimit.
“Pas tërmetit të fundit në ditën e Vitit të Ri, kuptova se nuk e di se kur mund të ndodhë. Kuptova se sa e fuqishme është natyra”, tha ai, duke iu referuar tërmetit 7.5 ballë që goditi Gadishullin Noto më 1 janar të këtij viti, duke vrarë qindra njerëz. /Telegrafi/