‘Gripi Spanjoll’, është pandemia më vdekjeprurëse në botë, pasi mbyti më shumë se 50 milionë jetë në të gjithë botën. Ky grip kishte kapluar botën nga viti 1918 deri në 1920.
Ky grip i vetëm mbyti 200 mijë amerikanë në tetor të vitit 1918, duke e bërë atë muajin më vdekjeprurës në historinë e vendit, sipas History.com në një artikull që përshkruan gjendjen e tmerrshme në Shtetet e Bashkuara në atë kohë, transmeton Telegrafi.
Numri i madh i trupave të të vdekurve kapërceu aftësinë e sipërmarrësve, varreve dhe prodhuesve të arkivoleve për të mbajtur ritmin e prodhimit për varrosjen e të vdekurve. Në të njëjtën kohë, një ndalim për tubime publike kishte hyrë në fuqi.
Amerika ishte e papërgatitur
Nancy K. Bristow, një profesoreshë e historisë në Universitetin Puget Sound në Tacoma, Uashington, thotë se Shtetet e Bashkuara nuk ishin të gatshme për epideminë, pjesërisht sepse gjetjet në fushën e bakteriologjisë i bënë amerikanët të mendojnë se mund të mbanin nën kontroll sëmundjet infektive.
“Amerikanët që jetuan në vitin 1918 nuk e prisnin këtë. Një numër i madh njerëzish vdiqën shumë shpejt, veçanërisht në Bregun Lindor, ku u shfaq gripi për herë të parë, dhe ata nuk kishin asnjë mundësi të përgatiteshin për të”, thotë ajo.
Organet kudo
Për shkak të numrit të madh të të vdekurve, mund të shiheshin skena makabre. Infermieret e Kryqit të Kuq të Baltimorës hasën njerëz të sëmurë në shtëpitë e tyre të shtrirë në shtretër pranë kufomave. Në raste të tjera, kufomat e të vdekurve mund të shiheshin të mbuluar me akull ose në cep të dhomës, ku ishin kalbur për ditë të tëra.
Me varret që mungonin, si pasojë e numrit të madh të të vdekurve ngjalli frikë dhe pikëllim te familjet, sepse shpesh detyroheshin të gërmojnë varret për të dashurit e tyre. Në New Brunswick, New Jersey, 15 të burgosurve iu dorëzuan lopata për të gërmuar varret nën sytë e kujdesshëm të rojeve.
Kompanitë e arkivolit, tashmë të zënë me furnizimin e arkivoleve për mijëra persona të vrarë në Luftën e Parë Botërore, nuk mund të vazhdonin me kërkesën e lartë të arkivolëve. Duke u përballur me një mungesë të dëshpëruar në kryeqytetin e vendit, komisioneri i Qarkut të Kolumbisë Louis Brownlow rrëmbeu dy kamiona të mbushura me 270 arkivole dhe i dërgoi në Pittsburgh, përcjell Telegrafi.
Prodhuesit e arkivolëve u urdhëruan të bënin vetëm arkivole të thjeshta dhe menjëherë të pushonin prodhimin e atyre luksoze. Atëherë gjatësia e arkivolëve ishte e kufizuar – ato mund të ishin të gjata 175 – 190 centimetra.
Filadelfia ishte kujtuese e një qyteti mesjetar në kushte epidemike
Tmerret më të këqia u panë në Filadelfia, ku numri i vdekjeve arrinte në 1000 në ditë në kulmin e pandemisë. Lagjet e tëra ishin pikturuar me pëlhurë, që ishin montuar në dyert e përparme për të shënuar vdekjet brenda asaj shtëpie. Udhëheqësit civilë rekrutuan kompaninë JG Brill, për të ndërtuar mijëra kuti rudimentare në të cilat do të varrosnin të vdekurit, ndërsa arkivolet e nevojshme në mënyrë të dëshpëruar arritën në qytet nën roje të armatosura.
Pesëqind trupa mbushën morgun e qytetit, i cili kishte një kapacitet për vetëm 36 kufoma. Qyteti u përpoq të hapte gjashtë morgje plotësuese dhe vendosi trupa në uzinat e ruajtjes së ftohtë.
Skenat në Filadelfia dukeshin se ishin drejt Mesjetës të infektuar nga murtaja. Gjatë gjithë ditës dhe natës, vagonët me kuajve mbajtën një sfilatë të vazhdueshme nëpër rrugët e Filadelfisë, ndërsa priftërinjtë u bashkuan me policinë në mbledhjen e kufomave, të ‘zbukuruara’ me thasë dhe fletë dhe me njolla gjaku, të cilat liheshin në hyrje dhe trotuare. Trupat ishin grumbulluar mbi njëra-tjetrën në vagonë.
Funerale dhe vigjilje publike ishin të ndaluara në Filadelfia dhe Çikago. Iowa gjithashtu shfuqizoi funeralet publike dhe hapjet e arkivolit. Përjashtime u bënë vetëm kur prindërit ose gruaja duhej të identifikonin personin para funeralit, madje edhe atëherë arkivoli u hap me kusht që anëtarët e familjes të mbanin maska që mbulonin gojën dhe hundën, ndërsa ishte e hapur dhe nuk prek trupin. /Telegrafi/