Pas ngritjes së aktakuzës për “Veteranët mashtrues” ndaj të gjithë anëtarëve të Komisionit Shtetëror me në krye Agim Çekun dhe 11 të akuzuarve tjerë, Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK), me dhjetëra mijëra dosje për veteranët mashtrues për shkak të kompetencës i kishte deleguar për hetim në të gjitha Prokuroritë Themelore.
Njëra ndër Prokuroritë, e cila kishte pranuar dosje të tilla ishte Prokuroria Themelore në Pejë, e cila kishte marrë në trajtim 17 mijë dosje të veteranëve të deleguara nga PSRK, raportohet sipas një hulumtimi të emisionit “Betimi për Drejtësi”.
Prokuroria e Pejës më 24 maj 2019 ka ngritur 20 aktakuza ndaj gjithsej 21 personave, të cilët kishin të bënin me dosjen e “veteranëve të rrejshëm”.
Gjatë procesit të gjykimit të këtyre rasteve të veteranëve mashtrues, as prokurorët e as gjykatësit nuk e kanë mbrojtur interesin publik në këto raste, rrjedhimsisht kanë lejuar që të dëmtohet buxheti i Republikës së Kosovës.
“Në një rast, Gjykata Themelore në Pejë e ka dënuar të akuzuarin me 1300 euro dënim me gjobë, derisa ai sipas aktgjykimit të kësaj gjykate, ka përfituar kundërligjshëm pensionin e veteranit në shumë prej 1530 euro nga Buxheti i Republikës së Kosovës. Në këtë rast, rezulton se dënimi i shqiptuar ndaj të akuzuarit në esencë nuk është dënim, por është zvogëlim i përfitimit të kundërligjshëm. Kjo pasi edhe pas këtij dënimi, fitimi i kundërligjshëm tanimë i mbetur tek i pandehuri është 230 euro. Në rastin konkret, i dëmtuar “fund e krye” ka mbetur vetëm Buxheti i Republikës së Kosovës”, thuhet në raportin e publikuar nga Instituti i Kosovës për Drejtësi.
Pas publikimit të këtij hulumtimi, si prokurorët ashtu edhe gjykatësit, kanë ndërruar praktikën e ndjekjes dhe gjykimit të këtyre rasteve.
Tanimë edhe prokurorët në aktakuzat e tyre po kërkojnë nga gjykata që veteranët mashtrues, të obligohen që ta kthejnë buxhetin e përfituar në mënyrë të kundërligjshme, dhe në të njëjtën kohë edhe gjykatësit po shqiptojnë dënime plotësuese, duke ua marrë buxhetin e vjedhur.
Lëndët që kanë qenë në kompetencë të Prokurorive Themelore, Elez Blakaj ua kishte dërguar atyre me mijëra dosje për t’i hetuar veteranët mashtrues.
Prokurorja e Prokurorisë Themelore në Pejë, Lumturije Vuqetaj ka thënë se Prokuroria e Pejës i ka adresuar rekomandimet e raportit të IKD-së mbi trajtimin e rasteve të “veteranëve mashtrues”.
Ish-kryetari i Gjykatës Supreme, Fejzullah Hasani, ka thënë se Zyra e Kryeprokurorit të Shtetit duhet që të udhëzojë të gjithë prokurorët që në rastet e “veteranëve mashtrues” të kërkojnë edhe shqiptimi i dënimit plotësues për kompensimin e dëmit.
Gjyqtari Ahmet Rexhaj ka thënë se përkundër mungesës së propozimit të prokurores për dënim plotësues, Gjykata është dashur ta obligojë të pandehurin që t’i kthejë mjetet e përfituara në mënyrë të kundërligjshme.
Driton Nocaj nga IKD ka thënë se në një nga rastet e “veteranëve mashtrues”, sistemi i drejtësisë nuk kishte shfrytëzuar mjetet ligjore për mbrojtjen e buxhetit të Republikës së Kosovës. /BetimiPerDrejtesi/