“Ai është, pa dyshim, një burrështetas i madh. Presidenti i Serbisë është gati dy metra i gjatë. Vetëm në bisedë, Aleksandar Vuçiq ndonjëherë shtiret si më i vogël se që është në realitet. (…) Presidenti e sheh veten si garantues të paqes në Ballkanin Perëndimor, por kushdo që kupton serbisht, lexon mes rreshtave dhe ndjek agjitacionin e transmetuesve privatë besnikë ndaj regjimit, do të arrijë në një përfundim tjetër: le të themi se Vuçiq ka gjithçka që duhet për të qenë zjarrvënës”.
Kështu fillon një artikull shumë i gjerë me titull, “Kukulla nga Beogradi”, i botuar në edicionin e shtypur të të përjavshmes Spiegel, i nënshkruar nga gazetari Walter Mayer.
Autori kujton se “dhjetëra mijëra njerëz kanë protestuar kundër presidentit autokratik prej muajsh në Beograd dhe në qytete të tjera të Serbisë”.
“Kursi i politikës së jashtme të kukullës së Beogradit është si të ecësh në një litar të ngushtë,” shkruan gazeta. “Marrëdhëniet me Brukselin dhe Uashingtonin janë të njohura, por ato me Pekinin dhe Moskën po ushqehen gjithashtu. Deri më sot, Beogradi nuk i është bashkuar sanksioneve kundër Rusisë. Në vend të kësaj, ngacmimi i opozitarëve rusë që ikën në Serbi po rritet”.
Roli i Moskës
“Në përgjithësi gjërat në rajon kanë dalë jashtë kontrollit kohët e fundit”, vlerëson revista gjermane. “Në Kosovë, anëtarët e pakicës serbe besnike ndaj Vuçiqit kanë paaftësuar dhjetëra ushtarë të KFOR-it, në Bosnje po shpallet një referendum për shkëputjen e pjesës me shumicë serbe të Republika Srpska, dhe në Mal të Zi, një anëtare e NATO-s, forcat pro-serbe forcat po përgatiten të marrin drejtimin e qeverisë”.
“A po e përdor Moska Vuçiqin si një mjet për të përhapur luftë jashtë Ukrainës, në zemër të Evropës”, pyet autori – dhe ofron përgjigjen e mëposhtme:
“Këtë e konfirmojnë sondazhet e vëllezërve ortodoksë rusë në Serbi. Megjithëse vendi ballkanik ka negociuar me Brukselin për gati dhjetë vjet, më shumë se gjysma e qytetarëve do të votonin kundër anëtarësimit në BE në një referendum dhe 45 për qind e të anketuarve e përshkruajnë Putinin si politikanin më të mirë dhe lider botëror. Ai ndiqet – në një distancë të konsiderueshme – nga kreu i shtetit të Kinës, Xi Jinping”.
Kontrolli i hekurt i kishës
“Vuçiq e sheh veten si përfaqësues të të gjithë serbëve, përfshirë ata që jetojnë në Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi dhe Kosovë. Rolin qendror në llogaritjet e tij e luan Kisha e fuqishme Ortodokse Serbe, e cila mban 15 milionë serbë ortodoksë anembanë botës në një kontroll të hekurt. Kjo është arsyeja pse Vuçiq e fut në kurth klerikët që në vitet 1990 ishin të orientuar në mënyrë kritike ndaj despotit serb të madh Slobodan Millosheviq – gjatë të cilit Vuçiq shërbeu si Ministër i Informacionit”.
“Nëse doni të kuptoni misionin e presidentit dhe të një pjese të madhe të elitës serbe, mjafton të shikoni përmasat e mëdha të Katedrales së Shën Savës në zemër të Beogradit”, shkruan një gazetar gjerman, duke kujtuar se Gazprom i Rusisë financoi krijimin e mozaikëve në tempull dhe se “Presidenti i Serbisë qëndroi roje kur Putin erdhi në vitin 2019 për të vendosur tre gurë – të kuq, të bardhë dhe të kaltër në imazhin e Shëlbuesit – trengjyrëshi ruso-serb”, raporton dw.
“Pokeri” i Vuçiqit
“Sa herë që ai është nën presionin e brendshëm politik, Vuçiq duket se i nxit përkrahësit e dhunshëm në veri të Kosovës, i cili është kryesisht i banuar me serbë”, shkruan gazeta.
“Kosova është nyja e Gordit në strukturën e Evropës dhe atu i Vuçiqit në pokerin për pushtet dhe dominim në Ballkan”, shkruan Spiegel. “Legjionet e diplomatëve të lartë në emër të Brukselit apo Uashingtonit nuk arritën ta zgjidhin këtë problem dhe Vuçiq nuk mendon të heqë dorë nga roli i tij negociues për një çmim”.
“Kosova është po aq e rëndësishme për kishën tonë sa Vatikani për katolikët”, Spiegel përcjell fjalët e patriarkut Porfirje, të cilat i tha në Vidovdan në manastirin e Graçanicës.
“Skenografia është joreale: i fshehur pas mureve të një manastiri të shekullit të XIV-të, në një ishull serb të rrethuar nga fshatrat shqiptare, patriarku ulet i ruajtur nga policët dhe ushtarët e KFOR-it. Dhe ai bën thirrje për paqe mes kombeve, të cilën Vuçiq e kërcënon rregullisht nga Beogradi – ose duke lejuar trupat serbe të avancojnë në kufirin me Kosovën, ose duke fyer partnerin negociues shqiptar, kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, si ‘llum terrorist’”.
Bosnja – “shenjat tregojnë për një stuhi”
Kur bëhet fjalë për Bosnjën dhe Hercegovinën, Spiegel kujton se në vitin 2015, Vuçiq, atëherë kryeministër i Serbisë, u shfaq personalisht në Qendrën Përkujtimore të Potoçarit pranë Srebrenicës.
“Pothuajse 7000 myslimanë të vrarë nga ushtarët serbë dhe pjesëtarët e paraushtarakëve janë varrosur aty. Vuçiqit iu desh të ikte nga familjarët e zemëruar të viktimave nën mbrojtjen e policisë”, shkruan gazeta.
“Me bekimin e Vuçiqit, mohimi i gjenocidit tani është bërë institucional. Ideologjia Serbe e Madhe është e gjallë, sapo ka ndryshuar emrin dhe tani quhet ‘Bota Serbe’”, citon revista gjermane fjalët e Hasan Hasanoviqit, i cili i mbijetoi masakrës dhe sot punon në Qendrën Memoriale.
Spiegel vlerëson se me marrëveshjen për bashkëpunim ndërmjet Serbisë dhe Republika Srpska në fushën e arsimit dhe politikës kulturore, Vuçiq “vendosi një tjetër mjet shpërthyes” në vitin 2020. Është e paqartë, thuhet, “nëse dhe kur Presidenti i RS Milorad Dodik do ta marrë seriozisht planin e tij për të shpërbërë Bosnjën dhe Hercegovinën – atë eksperiment gjeopolitik, siç tallet ai – me shkëputjen e Republika Srpska”.
Vuçiq flet për një ‘krizë të madhe dhe serioze’ në shtetin fqinj, pa specifikuar se si synon të kontribuojë në qetësimin e tensioneve. Në takimin e mbajtur më 20 korrik në Beograd, ku morën pjesë patriarku, ai dhe Dodik, u diskutuan çështjet me rëndësi kombëtare për popullin serb, siç u tha. Duket sikur shenjat tregojnë një stuhi”, shkruan revista gjermane.
Llogaritjet e Beogradit te Mal të Zi
Në Mal të Zi, një gazetar gjerman foli me priftin Mijalo Bakoviq. Ai e prezantoi veten si veteran të Brigadës së 63-të Jugosllave të Parashutës nga Lufta e Kosovës, si dhe i përmendi pseudonimin: “Rambo i Malit të Zi”.
Backoviq, shkruan gazeta, “ka marrë pjesë në themelimin e Kozakëve të Ballkanit në Adriatik, mban kontakte me bandat e motoçikletave të “Ujqërve të natës” të lidhura me Kremlinin dhe është mysafir i rregullt në Rusi. Ai madje i ofroi sundimtarit të Kremlinit komplotin në Adriatik, në rast se Putini dëshiron të largohet për një kohë nga Moska”.
“Unë nuk dua të jem pjesë e ‘botës serbe’ siç e dëshiron Vuçiqi, sepse ne malazezët e duam lirinë, nuk i duam zinxhirët”, gazeta citon fjalët e Backoviqit.
“Megjithatë, sipas Bakoviqit, është e padiskutueshme se “Mali i Zi është në thelb një shtet etnik serb”.
Në sondazhet e fundit, 32 për qind e popullsisë janë deklaruar si serbë.
“Llogaritja e Beogradit është si më poshtë”, përfundon revista gjermane: “sa më shumë serbë etnikë të ketë në Mal të Zi sipas statistikave, aq më i madh është arsyetimi për t’i mbrojtur dhe pyetur për fatin e tyre. Kjo qasje strategjike u demonstrua dhunshëm nga Putini në shembullin e qytetarëve rusë në Gjeorgji, Donbas dhe Krime”, përfundoi Spiegel. /Telegrafi/