Nëse je një amerikan që viziton Italinë, Spanjën ose Francën këtë verë pas një pauze udhëtimi gjatë pandemisë, je me fat: ushqimi, hotelet dhe turnetë janë më të përballueshme në dollarë sesa kanë qenë në dy dekada.
Euro është zhvlerësuar kundrejt monedhës amerikane, duke humbur vlerë më shumë se 9 për qind kundrejt dollarit amerikan. Tani po tregtohet në nivelin më të ulët që nga fundi i vitit 2002, ku 1 euro shkëmbehet me 0.99 dollarë.
Shumica e analistëve mendojnë se ende nuk ka arritur fundin.”Unë kam besim te euro derisa të shoh një titull që më thotë se rritja globale do të rritet në një mënyrë të madhe”, tha strategu i Nomura, Jordan Rochester, raporton cnn.
Ajo që është e mirë për turistët amerikanë është e ashpër për bizneset evropiane që duhet të blejnë energji, lëndë të para dhe komponentë me çmime në dollarë. Rritja e kostos së importeve mund të vazhdojë të rrisë çmimet në 19 vendet që përdorin euron, ku inflacioni vjetor u hodh në një nivel rekord prej rreth 9 për qind në muajin qershor.
Çfarë po shkakton shitjen e euros, monedhës së dytë më të përdorur në botë? Analistët theksojnë disa faktorë, transmeton Telegrafi.
E para është perspektiva ekonomike. Frika nga recesioni po rritet globalisht. Por afërsia e Evropës me luftën në Ukrainë dhe mbështetja e saj historike tek Rusia për të plotësuar nevojat e saja energjetike, e kanë bërë atë më të cenueshme se Shtetet e Bashkuara.
Çmimet e gazit natyror në Evropë janë në nivelin më të lartë që nga muaji mars. Rusia ka shkurtuar sasinë e dërgimit të gazit në Evropë dhe gazsjellësi i madh Nord Stream I-rë do t’i nënshtrohet mirëmbajtjes. Punëtorët e energjisë në Norvegji sapo kanë hyrë në grevë, duke kërcënuar me kufizime të mëtejshme të furnizimit.
“Ne kemi një krizë të ardhshme dimërore për zonën e euros dhe pres që çmimet e energjisë të mbeten shumë të forta”, tha Rochester.
Një çështje tjetër është tregtia. Gjermania sapo raportoi një deficit të rrallë tregtar mujor, një shenjë se çmimet e larta të energjisë po rëndojnë mbi prodhuesit në centralin e eksporteve evropiane.
Një euro më e dobët bëhet më pas e nevojshme për t’i bërë eksportet e bllokut më konkurrues.
Evropa ka qenë gjithashtu pas Shteteve të Bashkuara në rritjen e normave të interesit, megjithëse Banka Qendrore Evropiane (BQE) pret të fillojë rritjen këtë muaj. Kjo do të thotë se investitorët kanë më shumë gjasa t’i dërgojnë paratë e tyre në Shtetet e Bashkuara, ku mund të kenë fitime më të mira.
Ndërsa normat e interesit rriten, ka shqetësime se tregjet e bonove në vende me ngarkesë të lartë borxhi si Italia dhe Greqia mund të jenë nën tendosje. BQE ka thënë se do të punojë për të parandaluar atë që i referohet si “fragmentim”, por mbetet një rrezik që tregtarët po monitorojnë nga afër.
Klientët “janë shumë të shqetësuar për të gjitha gjërat evropiane”, tha të martën strategu i Societe Generale, Kit Juckes.
“Të dhënat tregtare të Gjermanisë dje ranë keq dhe ndjenja se suficiti i llogarisë koherente po goditet nga çmimet e energjisë është përhapur gjerësisht. Shtoni shqetësimet për fragmentimin dhe frikën se ekonomia globale po kthehet në jug dhe është e vështirë të jesh qoftë edhe pak optimiste për euron”, tha ai.
Bezos vs. Shtëpia e Bardhë vs. inflacioni
Inflacioni i lartë prej dekadash ka tërhequr vëmendjen e Shtëpisë së Bardhë, ndërsa ajo përpiqet të sigurojë amerikanët se po e marrin seriozisht rritjen e çmimeve. Kjo është rritur me gishta ndaj Corporate America, për të cilën administrata Biden thotë se po e përkeqëson problemin.
“Mesazhi im për kompanitë që drejtojnë stacionet e karburantit dhe vendosin çmimet në pompë është i thjeshtë: kjo është një kohë lufte dhe rreziku global”, shkroi presidenti Joe Biden në Twitter javë më parë, “ulni çmimin që po ngarkoni në pompë për të pasqyruar koston që po paguani për produktin. Dhe bëjeni tani”.
Kjo shkaktoi një protestë nga themeluesi i Amazon, Jeff Bezos, i cili ka qenë gjithnjë e më i hapur në Twitter.
“Oh. Inflacioni është një problem shumë i rëndësishëm për Shtëpinë e Bardhë që të vazhdojë të bëjë deklarata të tilla”, shkroi ai në Twitter duke shtuar se “është ose një keqdrejtim i drejtpërdrejtë ose një keqkuptim i thellë i dinamikës bazë të tregut”.
Kapitalisti veteran, Bill Gurley gjithashtu u hodh në përleshje. Ai tha se ishte “plotësisht” dakord me Bezos, duke treguar “treqind vitet e fundit të kërkimit dhe mirëkuptimit ekonomik”.
Shtëpia e Bardhë i kundërshtoi kritikat.
“Çmimet e naftës kanë rënë me rreth 15 dollarë gjatë muajit të kaluar, por çmimet në pompë mezi kanë rënë. Kjo nuk është ‘dinamika bazë e tregut’. Është një treg që po dështon konsumatorin amerikan”, tha sekretarja e shtypit, Karine Jean-Pierre në Twitter.
“Por mendoj se nuk është befasuese që ju mendoni se kompanitë e naftës dhe gazit që përdorin fuqinë e tregut për të korrur fitime rekord në kurriz të popullit amerikan është mënyra se si duhet të funksionojë ekonomia jonë”, shtoi ajo.
Çmimet e naftës në SHBA janë rritur gjatë muajit të kaluar pasi frika e recesionit ka dalë në plan të parë. Funksionet e së ardhmes West Texas Intermediate, pikë referimi, u tregtuan për herë të fundit me rreth 108.50 dollarë për fuçi, krahasuar me mbi 118.50 dollarë një muaj më parë.
Megjithatë, është e vërtetë se nuk ka pasur lehtësim të madh në pompë. Çmimi mesatar i një gallon benzine të rregullt është 4,80 dollarë. Një muaj më parë, ishte 4,85 dollarë, krahasuar me 3,13 dollarë një vit më parë.
A është ky rezultat i rritjes së çmimeve? Ndoshta në raste të caktuara. Por nxitësit më të mëdhenj të çmimeve të karburantit tani janë kërkesa e ngritur dhe oferta e kufizuar, veçanërisht e gazit dhe naftës.
Ky është rezultat i ndërprerjeve nga pandemia, lufta në Ukrainë dhe ardhja e sezonit veror të vozitjes në hemisferën veriore. Mungesa e investimeve në kapacitetin përpunues po e përkeqëson gjithashtu çështjen.
Naftë 380 dollarë? J.P. Morgan sheh një skenar ku kjo është e mundur
Menjëherë pasi Rusia pushtoi Ukrainën, çmimet globale të naftës u rritën mbi 139 dollarë për fuçi. Ata tregtuan për herë të fundit nën 113 dollarë. Por strategët në J.P. Morgan Chase shohin një skenar të mundshëm në të cilin nafta e papërpunuar “stratosferike” prej 380 dollarësh mund të jetë në kartat, duke bërë që fitimet e fundit të duken të vogla në krahasim.
Javën e kaluar, liderët e G7 ranë dakord të përpilojnë një plan për të kufizuar çmimin e naftës ruse. Kjo do të lejonte që fuçitë me zbritje të vendit të vazhdojnë të dalin në treg, por të reduktojnë të ardhurat e Moskës.
Detajet janë ende duke u zbardhur. Por në teori, për të marrë sigurim nga kompanitë perëndimore për ngarkesat e tyre, klientët si Kina dhe India do të pranonin të paguanin vetëm 50 deri në 60 dollarë për fuçi.
Kjo do të frenonte të ardhurat për Kremlinin, i cili ka vlerësuar se çmimi i fuçive të eksportit të tij do të arrijë në 80 dollarë deri në fund të vitit 2022.
Por ekipi i J.P. Morgan, duke përfshirë strategun Natasha Kaneva, paralajmëron se Rusia mund të hakmerret duke frenuar qëllimisht prodhimin e naftës siç është bërë me gazin natyror. Kjo do të dërgonte çmimet “në çati”.
Nëse ul prodhimin me 3 milionë fuçi në ditë, banka parashikon se çmimet mund të rriten në 190 dollarë për fuçi. Në një “skenar të rastit më të keq” të një uljeje prej 5 milionë fuçi në ditë, çmimet mund të arrijnë në 380 dollarë.
“Nëse situata gjeopolitike e kërkon, tani duket më e mundshme që shkurtimet e eksporteve të mund të përdoren si mjet levash/politike, sipas këndvështrimit tonë”, shkruan Kaneva. /Telegrafi/