Shpesh në jetë, rrugëtimet më të veçanta nuk maten në kilometra, por në ndjenjat që nxisin dhe kufijtë që sfidojnë. Në një bisedë të hapur dhe ekskluzive për Telegrafin, Anna Oxa, ikona e muzikës italiane me rrënjë shqiptare (e lindur me emrin origjinal Anna Hoxha), na fton të zhytemi në detajet e rrugëtimit të saj të jashtëzakonshëm – një udhëtim që ngre siparin e një skene jete e mbushur me meloditë e sfidës, suksesit dhe identitetit të ndarë. Nga kujtimet e hershme si “refugjate politike” në shtetin që e pa lindjen e saj, deri tek shfaqja e magjishme në skenën e “Sanremos” që ruajtën interesin e të rinjve për muzikën, Oxa rrëfen pa doreza për përballjet me një industri që shpesh teston integritetin e artistëve dhe për mësimet e paçmueshme të marra përgjatë rrugës.
Ajo gjithashtu foli për planet e saj të ardhshme dhe mundësinë e paraqitjeve në trojet shqiptare, përforcuar nga një ndjesi e fortë e prejardhjes dhe një pasion i padiskutueshëm për artin që bën bashkë zërin dhe muzikën. Ndërsa ndan me ne reflektimet e saj mbi ndikimin tek brezi i ri i artistëve dhe synimet e tyre ndërkombëtare, Oxa na kujton se vlera e vërtetë sjell pasurinë më të madhe kur e ndajmë.
Le të ndjejmë nga afër frekuencat dhe vibrimet që janë frymëzuar nga një botë tingulli që ajo përfaqëson, duke kaluar përmes një dialogu që promovon mendjen e hapur dhe muzikën si një urë ndërmjet njerëzve dhe kulturave. Tani, pa më shumë pritje, ju ftojmë të zhyteni në këtë udhëtim frymëzues me Anna Oxën, e cila njëherësht ka edhe titullin si Ambasadore e Paqes në Kosovë.
Telegrafi: Anna Oxa, keni pasur një karrierë të gjatë dhe të suksesshme në muzikë. Mund të ndani me ne si e përshkruani rrugëtimin tuaj muzikor deri tani?
Anna Oxa: Rrugëtimi im artistik më ka bërë të përfaqësoj një botë tingulli, frekuence dhe vibrimi, që shpreh një ndjenjë uniteti, ku tingujt e botës konvergojnë drejt një eksperience unike… asaj të qenies njerëzore.
Telegrafi: Gjatë gjithë karrierës suaj të gjerë dhe të larmishme, cilat kanë qenë sfidat më të rëndësishme me të cilat jeni përballur dhe si i keni kapërcyer ato?
Anna Oxa: Kodet standarde përfaqësojnë kufizime në atë që mund të jepni si artist dhe për këtë arsye, duke e bërë këtë, ju gjithashtu kufizoni përvojën e atyre që ju dëgjojnë. Nëse ndjek protokollet e shoubiz-it që i imponohen shoqërisë, bëhet thjesht ‘entertainment’ (argëtim) dhe nuk ka shenjtëri, por shpërndarje të origjinës së tingullit dhe rrjedhimisht të muzikës. Në vend të kësaj, duke lënë kreativitetin, shkrimin dhe formimin e një aranzhimi të rrjedhë, ju i zhvilloni këngët në një mënyrë shumë të ndryshme nga metodat e shtrembëruara me të cilat jemi mësuar.
Telegrafi: Keni pasur një vit shumë të suksesshëm në 2023 me një rikthim të mrekullueshëm në Sanremo. Mund të na thoni si ka qenë ky vit për ju?
Anna Oxa: Ishte një vit plot kënaqësi, sidomos për faktin se krijoi te të rinjtë kuriozitetin për të eksperimentuar me muzikën. Nuk ishte rastësi që ajo u rendit si artistja e parë femër në Itali e kërkuar në Google dhe artistja e dhjetë e kërkuar në Google në Bota.
Kam parë vajza të grupeve të tjera etnike që këndojnë këngën “Sali”, artistë të tjerë të frymëzuar nga kënga për të krijuar forma të tjera arti, kam parë djem që këndojnë “Sali” në koncertet e mia dhe shumë njerëz që janë shkëputur nga shpifjet, nga injoranca e thashethemeve vulgare e cila ishte e dukshme që në fillim. Disa gazetarë të vërtetë, në Zvicër, në Itali, në Serbi, në Spanjë etj, donin të jepnin dëshmi, duke njohur kompozimin e këngës dhe shkrimin, duke mos privuar kështu një brez që ka humbur poezinë, kërcimin, muzikën dhe shumë forma të tjera të arteve që nuk vlerësohen shpesh në shumë vende.
Telegrafi: Duke qenë një fitues i mëparshëm i Sanremos, a ka ndryshuar përvoja e pjesëmarrjes në festival me kalimin e viteve dhe si e kujtoni momentin kur u shpallët fitues?
Anna Oxa: Festivali do të thoja që ka ndryshuar, në kuptimin që ka mbetur vetëm emri sepse zhvillohet gjithmonë në të njëjtin qytet, por pjesëmarrësit kanë ndryshuar, më parë kishte artistë që kishin elegancën në zgjedhjen mes këngëve dhe në çdo ka pasur një kompozim të kuptuar si i tillë, ka pasur edhe disa këngë, por kanë një cilësi tingulli. Unë flas për cilësinë e zërit duke iu referuar frekuencave dhe dridhjeve. Kishte profesionistë dhe kritikë që shpreheshin me respekt për mirësjelljen, ishte diskografia që investoi në art. Injoranca na bën të përballemi me njëri-tjetrin, siç u përpoqën të bënin me mua me histori false në Sanremo pa sukses. Ata që mendojnë ndryshe dhe nuk përshtaten shpesh janë në shënjestër të një sistemi tashmë të fosilizuar, por kjo nuk ia heq fuqinë një mesazhi si ai i këngës që solla në Sanremo, kjo do të thotë që të mbërrish në vendin e njëzet e pestë dhe jo e fundit siç shkruajnë shpesh pa e kuptuar lajmin që jepet, apo arritja në vendin e parë nuk ka rëndësi sepse gjykimi përmban gjithmonë kufij në përgjithësi. Më intereson nëse shprehja ime artistike arriti tek një person i vetëm për të identifikuar veçantinë time, thelbin tim të përbashkët me ata që dinin të më dëgjonin dhe nuk ndiqnin “bullistët” e dhomave të privilegjuara.
Telegrafi: E keni përmendur shpesh origjinën tuaj shqiptare. Mund të na tregoni pak për historinë tuaj familjare?
Anna Oxa: Unë kam lindur në Bari, nëna ime ishte italiane dhe babai im shqiptar. Babai im ishte refugjat politik në Bari dhe kur linda, u zbatua Konventa e Gjenevës, ndaj pavarësisht se kisha lindur në Bari, me ligj Ministria Italiane më njohu si refugjate politike. E di që mund të duket absurde, por unë kam qenë refugjate politike në vendin ku kam lindur dhe prandaj kam jetuar si shqiptarët, duke rinovuar periodikisht lejen, vetëm si e rritur kam marrë nënshtetësinë italiane.
Telegrafi: Të pamë të vizitosh Tiranën, por jo Kosovën ende. A planifikoni të performoni së shpejti në Tiranë apo Prishtinë për fansat tuaj shqiptarë?
Anna Oxa: Siç e shpjegova, unë punoj në kompaninë “Oxarte” në Zvicër, kompania merr shpesh propozime që vlerësohen në bazë të fizibilitetit. Kosova ndoshta nuk ka dërguar ende një ftesë apo propozim për ta vlerësuar, personalisht nuk do ta përjashtoja.
Telegrafi: Si ka ndikuar origjina juaj shqiptare në mënyrën se si jeni pranuar dhe vlerësuar në industrinë e muzikës italiane?
Anna Oxa: Ndoshta pasi kam humbur babain kur isha e vogël, dikush ka përfituar nga vërtetësia e një vajze të vogël, duke vjedhur të drejtat, duke mos paguar… industria e muzikës është e vështirë dhe, duke kërkuar të drejtat e mia, unë jam ngacmuar shpesh nga mediat dhe nga kush i menaxhon, shpesh jam penalizuar, por si ‘Dona (Grua)’ jam krenare për këtë sepse dinjiteti nuk ka çmim. Shkruanin gjëra të ndryshme, se unë kisha ardhur në Itali me gomone, refugjate… prandaj deklarova se jetoja si shqiptare pavarësisht se kam lindur në Itali.
Telegrafi: Cilat janë disa nga mësimet më të vlefshme që keni nxjerrë nga sukseset dhe sfidat në karrierën tuaj artistike?
Anna Oxa: Në karrierën time asnjë sepse jam rritur dhe kam ndryshuar në të njëjtën kohë.
Telegrafi: Si e shihni ndikimin tuaj tek brezi i ri i artistëve, veçanërisht ata që synojnë të bëjnë kalimin nga skena kombëtare në atë ndërkombëtare?
Anna Oxa: Nuk e di nëse po flasim për persona apo artistë të njohur, për të shmangur këtë konfuzion preferoj t’i përkas kategorisë së “Artizanëve të zërit dhe muzikës”.
Telegrafi: Anna, faleminderit shumë për intervistën. Në fund, cili do të ishte mesazhi juaj për lexuesit e kësaj interviste?
Anna Oxa: Faleminderit që më dëgjuat. Do të doja të ju thoja edukohuni në dëgjim në mënyrë që më pas të perceptoni personin tjetër, duke aktivizuar një shtjellim specifik për konceptet, pa gjykime apo paragjykime, duke ju ftuar të ruani mendjen e shëndoshë. Kjo sëmundje e shekullit për të qenë protagonistë me çdo kusht ka krijuar kaq shumë marrëzi mes njerëzve, ndërsa shkëmbimi na bën të rritemi. Muzika e mëson këtë. /Telegrafi/
——————————————————————————————————————————
ITALIAN EDITION
Esclusiva/ Anna Oxa – la diva albanese della musica italiana, artista internazionale world music: Ho vissuto come straniera in Italia
Spesso nella vita, i viaggi più speciali non si misurano in chilometri, ma nelle emozioni che suscitano e nei confini che sfidano. In una conversazione aperta ed esclusiva per ľelegrafi, Anna Oxa, icona della musica italiana, artista internazionale world music con radici albanesi (nata con il nome Anna Hoxha), ci invita ad immergerci nei dettagli del suo straordinario viaggio – un percorso che solleva il sipario su una scena di vita piena di melodie e di suoni, di successo con un’ identità profonda. Dai primi ricordi come “rifugiata politica” nello stato che l’ha vista nascere (l’Italia), all’incantevole apparizione sulla scena di “Sanremo” che ha mantenuto vivo l’interesse dei giovani per la musica, Oxa racconta senza filtri gli scontri con un’industria che spesso mette alla prova l’integrità degli artisti e le lezioni inestimabili apprese attraverso il proprio suono.
Ha anche parlato della possibilità di esibirsi nei territori albanesi, con una passione inconfutabile per l’arte che unisce la voce e la musica. Mentre condivide con noi le sue riflessioni sull’impatto sulla nuova generazione di artisti e le loro aspirazioni internazionali.
Sentiamo da vicino le frequenze e le vibrazioni che sono state ispirate da un mondo di suoni che lei rappresenta, attraversando un dialogo che promuove una mente aperta e la musica come un ponte tra persone e culture. Ora, senza ulteriori indugi, vi invitiamo ad immergervi in questo viaggio ispiratore con Anna Oxa, che allo stesso tempo ha il titolo di Ambasciatore di Pace in Kosovo.
Telegrafi: Anna Oxa, hai avuto una carriera lunga e di successo nella musica. Puoi condividere con noi come descrivi il tuo viaggio musicale finora?
Anna Oxa: Il mio viaggio artistico mi ha portata a rappresentare un mondo sonoro, frequenziale e vibrazionale,
che esprime un senso di unità, dove i suoni del mondo convergono verso un’esperienza unica… quella dell’essere umano.
Telegrafi: Durante la tua vasta e diversificata carriera, quali sono state le sfide più significative che hai affrontato e come le hai superate?
Anna Oxa: I codici standard rappresentano dei paletti a ciò che puoi dare come artista e quindi, facendo questo, limiti anche l’esperienza di chi ti ascolta. Se segui i protocolli dello showbiz imposti alla società diventa solo svago e non c’è sacralità ma dispersione dell’origine del suono e quindi della musica. Lasciando invece fluire la creatività, la scrittura e la formazione di un arrangiamento sviluppi i brani in modo molto differente alle modalità distorte alle quali siamo abituati.
Telegrafi: Hai avuto un anno di grande successo nel 2023 con un ritorno grandioso a Sanremo. Potresti dirci come è stato quest’anno per te?
Anna Oxa: E’ stato un anno pieno di soddisfazione soprattutto per aver creato nei giovani la curiosità di sperimentare la musica, non è stato un caso la classifica come prima artista femminile in Italia ricercata su Google e decima artista ricercata su Google nel Mondo. Ho visto ragazze di altre etnie cantare “Sali”, altri artisti ispirati dal brano per creare altre forme d’arte, ho visto ragazzi cantare “Sali” ai miei concerti e tante persone che si sono dissociate dalla maldicenza, dall’ignoranza del becero gossip che si è palesata sin dall’inizio. Alcuni veri giornalisti, in Svizzera, in Italia, In Serbia, in Spagna ecc. hanno voluto dare testimonianza, riconoscendo la composizione del brano e la scrittura, non privando così una generazione che ha perso la poesia, la danza, la musica e tante altre forme d’arti che non vengono spesso valorizzate in tanti paesi.
Telegrafi: Essendo stata una vincitrice precedente di Sanremo, l’esperienza di partecipare al festival è cambiata negli anni, e come ricordi il momento in cui sei stata annunciata come vincitrice?
Anna Oxa: Direi che è cambiato il Festival, nel senso che è rimasto solo il nome perché si svolge sempre nella stessa città, però sono cambiati i partecipanti, prima c’erano artisti che avevano l’eleganza nello scegliere i brani e comunque c’era una composizione intesa come tale, c’erano anche delle canzonette, ma avevano una qualità sonora. Parlo di qualità sonora riferendomi a frequenze e vibrazioni. C’erano professionisti e critici che si esprimevano nel rispetto della decenza, c’era la discografia che investiva nell’arte. L’ignoranza ci fa mettere gli uni contro gli altri, come hanno cercato di fare anche con me con delle storie fasulle a Sanremo senza riuscirci. Chi la pensa in modo diverso e non si adatta spesso viene preso di mira da un sistema ormai fossilizzato ma ciò non toglie la potenza di un messaggio come quello della canzone che ho portato a Sanremo, questo vuol dire che arrivare al venticinquesimo posto e non l’ultimo come spesso scrivano senza capire la notizia che si dà, o arrivare al primo posto non ha importanza perché il giudizio contiene sempre dei limiti in generale. A me interessa se ad una singola persona sia arrivata la mia espressione artistica per identificarne la mia unicità, la mia essenza condivisa con chi ha saputo ascoltare me e non ha seguito i “bulli” delle sale privilegiate.
Telegrafi: Hai spesso menzionato la tua origine albanese. Puoi raccontarci un po’ della storia della tua famiglia?
Anna Oxa: Sono nata a Bari, mia mamma era italiana e mio papà albanese. Mio papà era rifugiato politico a Bari e quando sono nata io, fu applicata la Convenzione di Ginevra, quindi pur essendo nata a Bari, per legge, il Ministero dello Stato italiano, mi riconobbe come rifugiata politica. So che sembrerà assurdo, però ero rifugiata politica, nel paese dove ero nata e quindi ho vissuto come gli albanesi, rinnovando il permesso periodicamente, solo da adulta presi la cittadinanza italiana.
Telegrafi: ľi abbiamo vista visitare ľirana, ma non ancora il Kosovo. Hai in programma di esibirti a ľirana o Pristina per i tuoi fan albanesi a breve?
Anna Oxa: Come ho spiegato, lavoro per la società Oxarte in Svizzera, la società spesso riceve delle proposte che vengono valutate in base alla fattibilità. Probabilmente il Kosovo non ha ancora inviato un invito o una proposta per poterla valutare, personalmente non lo escluderei.
Telegrafi: In che modo la tua eredità albanese ha influenzato il modo in cui sei stata accettata e apprezzata nell’industria musicale italiana?
Anna Oxa: Probabilmente avendo perso il papà da piccolina, qualcuno ha approfittato della genuinità di una ragazzina, rubando diritti, non pagando… è un mondo difficile quello dello spettacolo ed io avendo utilizzato tanti no o avendo preteso i miei diritti sono stata spesso bullizzata dai media e da chi li gestisce, spesso sono stata penalizzata, ma da Donna sono fiera di questo perché la dignità non ha prezzo. Hanno scritto diverse cose, che ero arrivata col gommone in Italia, profuga …per questo ho dichiarato di essere vissuta da albanese pur essendo nata in Italia.
Telegrafi: Quali sono alcune delle lezioni più preziose che hai imparato dai successi e dalle sfide nella tua carriera artistica?
Anna Oxa: Nella mia carriera nessuna perché sono cresciuta e cambiata di pari passo.
Telegrafi: Come vedi la tua influenza sulla giovane generazione di artisti, specialmente su quelli che mirano a fare il passaggio dalla scena nazionale a quella internazionale?
Anna Oxa: Io non so se si parla di personaggi noti o di artisti, per togliermi da questa confusione preferisco appartenere alla categoria degli “Artigiani della voce e della musica”.
Telegrafi: Anna, grazie mille per l’intervista. Infine, quale sarebbe il tuo messaggio ai lettori di quest’intervista?
Anna Oxa: Grazie a voi per avermi voluta ascoltare. Vorrei dire che educarsi all’ascolto per poter poi percepire l’altra persona, attivando un’ elaborazione propria ai concetti, priva di giudizi o pregiudizi, invita a mantenere una sanità della persona. Questa malattia del secolo di essere protagonisti ad ogni costo ha creato tanta stupidità tra la gente mentre avere uno scambio ci fa crescere. La musica insegna questo. /Telegrafi/
——————————————————————————————————————————
ENGLISH EDITION
Exclusive/ Anna Oxa – the Albanian Diva of Italian Music and International World Music Artist: I Lived Like a Foreigner in Italy
Often in life, the most special journeys are not measured in miles but in the emotions they evoke and the boundaries they challenge. In an open and exclusive conversation for Telegrafi, Anna Oxa, an icon of Italian music and an international artist of world music with Albanian roots (born Anna Hoxha), invites us to delve into the details of her extraordinary journey—a path that lifts the curtain on a life scene filled with melodies and sounds, deep success, and identity. From her earliest memories as a “political refugee” in the country of her birth (Italy) to her enchanting appearance on the “Sanremo” scene which has kept young people’s interest in music alive, Oxa candidly discusses her clashes with an industry that often tests the integrity of artists and the invaluable lessons learned through her sound.
She also talked about the possibility of performing in Albanian territories, with an undeniable passion for the art that brings together voice and music. As she shares with us her reflections on the impact on the new generation of artists and their international aspirations.
We closely feel the frequencies and vibrations that have been inspired by a world of sounds that she represents, crossing a dialogue that promotes an open mind and music as a bridge between people and cultures. Now, without further delay, we invite you to dive into this inspirative journey with Anna Oxa, which at the same time has the title of Ambassador of Peace in Kosovo.
Telegrafi: Anna Oxa, you’ve had a long and successful career in music. Can you share with us how you describe your musical journey so far?
My artistic journey has led me to represent a world of sound, frequency, and vibration that expresses a sense of unity, where the world’s sounds converge towards a unique experience… that of being human.
Telegrafi: During your extensive and varied career, what have been the most significant challenges you’ve faced and how have you overcome them?
Anna Oxa: Standard codes represent barriers to what you can offer as an artist and hence limit the experience of those who listen to you. Following the showbiz protocols imposed on society becomes mere entertainment and lacks sanctity but rather disperses the origin of sound and thus music. Letting creativity flow, writing, and the formation of an arrangement, you develop songs in a very different way than the distorted modes we’re used to.
Telegrafi: You had a year of great success in 2023 with a grand return to Sanremo. Could you tell us about this year for you?
Anna Oxa: It has been a year filled with satisfaction, especially for creating curiosity among the youth to experiment with music. It wasn’t by chance that I ranked as the most searched female artist in Italy on Google and the tenth most searched artist globally on Google. I’ve seen girls of different ethnicities singing “Sali”, other artists inspired by the song to create other art forms, I’ve seen boys singing “Sali” at my concerts and many people dissociating themselves from the malice, from the ignorance of vulgar gossip that appeared right from the start. Some real journalists, in Switzerland, Italy, Serbia, Spain, etc., have wanted to bear witness, recognizing the composition of the song and the writing, thus not depriving a generation that has lost poetry, dance, music, and many other art forms that are often not valued in many countries.
Telegrafi: Having been a previous winner of Sanremo, has the experience of participating in the festival changed over the years, and how do you recall the moment when you were announced as the winner?
Anna Oxa: I’d say that the Festival has changed in the sense that only the name remains because it always takes place in the same city, but the participants have changed. Before, there were artists who had the elegance to choose the songs, and there was still composition as such, there were also light-hearted songs, but they had sound quality. I am referring to sound quality as frequencies and vibrations. There were professionals and critics who expressed themselves with respect for decency; there was a record industry that invested in art. Ignorance makes us pit ourselves against each other, as they have also tried to do with me with false stories at Sanremo without succeeding. Those who think differently and do not conform are often targeted by a now fossilized system, but this does not detract from the power of a message like the one of the song I brought to Sanremo. This means that getting to twenty-fifth place and not last as often written without understanding the news being given, or coming in first place is not important because judgment always involves limits in general. I care if my artistic expression has reached an individual to identify my uniqueness, my essence shared with those who have known how to listen to me and not followed the “bullies” of the privileged rooms.
Telegrafi: You often mention your Albanian origin. Can you tell us a little about your family’s story?
Anna Oxa: I was born in Bari, my mother was Italian and my father Albanian. My father was a political refugee in Bari and when I was born, the Geneva Convention was applied, so even though I was born in Bari, by law, the Italian State Ministry recognized me as a political refugee. I know it might seem absurd, but I was a political refugee in the country where I was born, and so I lived like the Albanians, renewing my permit periodically, only as an adult did I take Italian citizenship.
Telegrafi: We’ve seen you visit Tirana, but not yet Kosovo. Do you plan to perform in Tirana or Prishtina for your Albanian fans anytime soon?
Anna Oxa: As I explained, I work for the Oxarte company in Switzerland, which often receives proposals that are evaluated for feasibility. Perhaps Kosovo has not yet sent an invitation or a proposal to be evaluated; personally, I would not exclude it.
Telegrafi: How has your Albanian heritage influenced the way you have been accepted and appreciated in the Italian music industry?
Anna Oxa: Possibly having lost my father at a young age, someone took advantage of the genuineness of a young girl, stealing rights, not paying… the show business world is a difficult one, and I have often been bullied by the media and those who manage them, often been penalized, but as a woman, I am proud of this because dignity is priceless. They have written various things, that I had arrived in Italy on an inflatable boat, as a refugee… for this reason, I have declared that I have lived as an Albanian, even though I was born in Italy.
Telegrafi: What are some of the most valuable lessons you’ve learned from the successes and challenges in your artistic career?
Anna Oxa: In my career none because I have grown and changed in step with it.
Telegrafi: How do you see your influence on the younger generation of artists, especially those aiming to transition from the national to the international scene?
Anna Oxa: I don’t know if we’re talking about celebrities or artists; to remove myself from this confusion, I prefer to belong to the category of “Artisans of voice and music.”
Telegrafi: Anna, thank you very much for the interview. Finally, what would your message be to the readers of this interview?
Anna Oxa: Thank you for wanting to listen to me. I would say to educate ourselves in listening so that we can then perceive the other person, activating our own processing of concepts, free of judgments or prejudices, which invites maintaining an individual’s well-being. This century’s illness of being protagonists at any cost has created so much stupidity among people while having an exchange helps us grow. Music teaches this. /Telegrafi/