Praktikat – të quajtura gjithashtu “Arsimi dhe Trajnimi Profesional” (AAP) – janë një rrugë shumë e zakonshme në karrierë në Zvicër, me gati gjysmën e të gjithë të diplomuarve të shkollave të mesme vendosin për këtë lloj arsimi sesa për universitet. Por sa mund të presin të fitojnë?
Sipas Zyrës Federale të Statistikave (OFS), AAP ka qenë shumë e njohur në Zvicër për shumë vite, me 44 për qind të studentëve që ndjekin këtë rrugë pas shkollimit të tyre të detyrueshëm.
Në total, 212,347 studentë ishin në trajnim profesional në vitin 2020, tregojnë shifrat e OFS.
Fushat e zgjedhura më shpesh ishin biznesi dhe administrata, shitja me shumicë dhe pakicë, dhe ndërtimi dhe inxhinieria civile.
Gjatë tre ose katër viteve – në varësi të fushës së zgjedhur – studentët ndjekin një qasje të dyfishtë, duke kombinuar trajnimin praktik në një kompani pritëse me një udhëzim në klasë me kohë të pjesshme në një shkollë të AFP-së.
Organizatat e biznesit përcaktojnë aftësitë që janë më të kërkuara në tregun e punës, duke siguruar që praktikantët të trajnohen në mënyrë adekuate për të përmbushur kërkesat e ekonomisë së vendit.
Pas përfundimit të trajnimit, studentët marrin një Certifikatë Federale të Njohurisë (EFZ në gjermanisht, CFC në frëngjisht dhe AFC në italisht), e cila u jep të drejtë të punojnë në fushën e tyre të zgjedhur, transmeton Albinfo.
Cilat punë pas praktikës janë më së paku fitimprurëse?
Në përgjithësi, paga mesatare pesë vjet pas përfundimit të trajnimit të tyre është 5,270 franga në muaj.
Në sektorin e IT-së, paga është 1,100 franga mbi këtë mesatare, ndërsa në shitje, të ardhurat mujore janë më pak se 5,000 franga.
E ardhura mesatare e dytë më e lartë bruto për punësim me kohë të plotë është ajo e infermierëve.
Me një mesatare prej 6,060 franga në muaj pas pesë viteve të punësimit, ata ndiqen nga praktikantë me gradë në “energji elektrike dhe ndërtim mekanik” (5,445 franga), “arkitekturë dhe ndërtim” (5,425 franga), “kontabilitet, marketing dhe sekretariat” (5,367 franga) dhe “sektori social” (5,349 franga).
Pagat më të ulëta – nën 5,000 në muaj – janë në sektorin e shitjes me pakicë dhe “shërbimet personale”.
Arsimi i lartë jep rezultat
Sidoqoftë, pas përfundimit të trajnimit të tyre bazë të AAP-së, shumë studentë vazhdojnë me arsimimin e tyre duke u regjistruar në institucione të larta profesionale për të marrë diplomat e tyre Bachelor; disa madje ndjekin programin master.
Këta njerëz mund të presin të fitojnë 10 përqind më shumë sesa kolegët e tyre që nuk kanë vazhduar arsimin.
Njerëzit që kanë marrë një diplomë të nivelit më të lartë nga një universitet ose një universitet i shkencave të aplikuara kanë të ardhura mesatare prej 5,990 franga – 800 franga në muaj më shumë sesa ata që nuk vendosën për arsimim të mëtejshëm pas përfundimit të trajnimit të tyre fillestar profesional.
Pabarazitë e pagave
Shifrat e përmendura më lart janë mesataret kombëtare.
Sidoqoftë, ekzistojnë pabarazi midis kantoneve të ndryshme: pesë vjet pas përfundimit të praktikës, të ardhurat mesatare janë 4,850 franga në Ticino, 5,270 franga në Zvicrën gjermane-folëse dhe 5,200 franga në pjesën frëngjishtfolëse.
Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se profesionistët në Ticino kanë më pak fuqi blerëse.
“Për të interpretuar drejt ndryshimet rajonale në drejtim të të ardhurave të disponueshme, është gjithashtu e nevojshme të merret parasysh niveli i çmimit”, tha OFS.
Mesatarisht, çmimet e konsumit janë më të ulëta në Ticino sesa gjetkë në Zvicër.