Nga: Philip Oltermann / The Guardian
Përkthimi: Telegrafi.com
Zbutja e rregullave zyrtare rreth përdorimit të saktë të apostrofave në gjermanisht, jo vetëm që ka acaruar fanatikët e gramatikës së gjuhës gjermane, por ka shkaktuar frikë ekzistenciale rreth ndikimit të anglishtes.
Institucionet që shfaqin emrat e pronarëve të tyre, me mbishkrime si “Rosi’s Bar” ose “Kati’s Kiosk” janë një pamje e zakonshme në fshatrat dhe qytetet gjermane, por sipas rregullave ato e kanë një gabim: ndryshe nga anglishtja, gjermanishtja nuk përdor apostrofa për të treguar rasën gjinore ose pronësinë. Pra, drejtshkrimi i saktë do të ishte “Rosis Bar”, “Katis Kiosk”, ose, si në titullin e një hiti të fundit viral, “Barbaras Rhabarberbar”.
Megjithatë, udhëzimet e dhëna nga organi që rregullon përdorimin e drejtshkrimit standard të gjermanishtes, kanë sqaruar se përdorimi i shenjës së pikësimit, që në gjuhën e folur njihet si Deppenapostroph (“apostrof i idiotit”), është bërë aq i përhapur saqë është edhe i lejueshëm – për sa kohë që ndan ‘s’-in e rasës gjinore brenda një emri të përveçëm.
Botimi i ri i udhëzuesit të Këshillit për Drejtshkrimin Gjerman, i cili përshkruan përdorimin e gramatikës në shkolla dhe organe publike në Gjermani, në Austri dhe në Zvicrën gjermanishtfolëse, përmend se “Eva’s Blumenladen” (Dyqani i luleve të Evës) dhe “Peter’s Taverne” (Taverna e Peterit) janë alternativa të përdorshme, megjithëse “Eva’s Brille” (“Syzet e Evës”) mbetet e pasaktë.
Deppenapostroph-i nuk duhet ngatërruar me apostrofin e njohur si “greengrocer’s apostrophe”, kur një apostrof para “s”-it përdoret gabimisht për të formuar shumësin e një emri (“a kilo of potato’s” – “një kilogram patate’sh”).
Rregullat e reja hynë në fuqi në korrik, dhe këshilli tha se zbutja e rregullave në vitin 1996 nënkuptonte që, teknikisht, “Rosi’s Bar”, nuk kishte qenë i pasaktë për pothuajse tri dekada. Megjithatë, gjatë ditëve të fundit, gazetat gjermane dhe rrjetet sociale kanë parë një revoltë të pedantëve kundër zbutjes së rregullave të gramatikës.
Një komentator në tabloidin Bild ka thënë se kur ka parë mbishkrimet si “Harald’s Eck” (“Këndi i Haraldit”), atij “iu çuan flokët përpjetë”, dhe se dashamirësit e gjuhës gjermane do të vajtojnë për përdorimin e saktë të rasës gjinore.
Një kolumnist në gazetën e respektuar Frankfurter Allgemeine Zeitung, e dënoi vendimin e këshillit si dëshmi të mëtejshme të “fitores së gjuhës angleze”, ndërsa një redaktor gazete u ankua në LinkedIn se legalizimi i “apostrofit të idiotit” ishte “përulje ndaj anglishtes”.
Disa gjuhëtarë vënë në dyshim nëse ngritja e apostrofit pronësor ka lidhje me ndikimin e anglishtes.
“Njohja me emrat anglisht mund të jetë një faktor, por gjithashtu mund të rrjedhë nga dëshira për të shmangur konfuzionin”, tha Anatol Stefanowitsch, një gjuhëtar në Universitetin e Lirë të Berlinit. “Ajo që kemi tendencë të shohim kur një gjuhë ndërvepron me një gjuhë tjetër prestigjioze, është që ajo përfshin fjalorin e saj dhe jo gramatikën”.
Edhe përpara sqarimit të rregullit, Këshilli Gjerman i Drejtshkrimit lejonte përdorimin e apostrofit pronësor për të shmangur konfuzionin, si në rastin e “Andrea’s Bar” për të treguar se pronari quhet Andrea dhe jo Andreas.
“Ka një traditë të gjatë të qarqeve konservatore që shqetësohen për ndikimet ndërkombëtare mbi gjuhën gjermane”, tha Stefanowitsch. “Më parë ishte frëngjishtja dhe tani është kryesisht anglishtja”.
Shoqata me bazë në Dortmund, Verein Deutsche Sprache, përpiqet të kundërshtojë ndikimin e anglishtes me një “indeks të anglicizmave” që propozon fjalë alternative gjermane, si Klapprechner në vend të “laptop” ose Puffmais në vend të “popcorn”. /Telegrafi/