Kalaja Masada ndodhet në një kodër shkëmbore pranë Detit të Vdekur në Izrael
Lista e pagave nga Masada zbulon detaje për jetën e legjionarëve.
Masada u ndërtua gjatë kohës së Herodit të Madh rreth vitit 35 para erës së re. Se herën tjetër do ta gjente veten në qendër të ngjarjeve gjatë luftës së parë hebraike-romake, kur u bë simbol i rezistencës së popullit hebraik.
Historiani romako-hebraik, Flavius Josif, na informon se të gjithë rebelët hebrenj kanë kryer vetëvrasje masive më parë – në vitin 73 pas erës së re, transmeton Telegrafi.
– Lucius Flavio Silva, komandanti i Legjionit X Fretensis, sulmoi dhe pushtoi kështjellën. Kur romakët depërtuan brenda, gjetën një skenë të tmerrshme, të gjithë mbrojtësit kishin bërë vetëvrasje.
Si ishte e mundur të ndodhte kjo gjë, nëse vetëvrasjen është rreptësishtë e ndalon ligji hebraik?
Doli se çdo njeri patjetër duhej të vriste familjen e vet. Më pas ishte vendosur me short se kush do të vriste burrat e tjerë dhe në fund veten.
Sa ishte rroga e një legjioneri?
Arkeologët kanë gërmuar Masada prej vitesh. Në vendngjarje dhe në rrethinat e tij, ata zbuluan prova të konfliktit, në bazë të të cilave ata mundën të rindërtonin atë që ndodhi atje. Një nga ato prova është zbulimi i papirusit nga viti 72 pas Krishtit. duke detajuar pagën e një legjionari romak. Kjo është, diçka shumë e ngjashme me listën e pagave.
Papirusi “siguron një përmbledhje të detajuar të pagës së një ushtari romak për dy periudha pagese, duke përfshirë zbritjet e ndryshme që janë bërë”. Me fjalë të tjera, tregon një përmbledhje shumë të detajuar të dy nga tre pagesat që merrte një ushtar romak në vit, të cilat arrinin në rreth 225 denarë. Përveç kësaj, paga e këtij ushtari përfshinte një faturë për çizmet dhe një tunikë prej liri, madje edhe foragjere elbi për kalin e tij.
“Çuditërisht, detajet tregojnë se zbritjet thuajse e tejkalonin pagën e ushtarëve,” tha Oren Ableman, kreu i njësisë së Autoritetit të Antikiteteve të Izraelit.
Prandaj lind pyetja, a ishte njësoj në të gjitha rastet? Dhe nëse ishte kështu, dhe nëse legjionari kishte kaq shumë shpenzime dhe kaq pak të ardhura, çfarë nxitjeje i bëri këta njerëz të qëndronin në ushtri? Përgjigja më e mundshme është se ata lejoheshin të plaçkitnin gjatë fushatave ushtarake.
Një tjetër nxitje dhe mënyrë e mundshme për të plotësuar pagën e legjionarëve mund të gjendet në një dokument të zbuluar në një shpellë në Nahal Hever në shkretëtirën e Judesë, nga periudha 132 – 135 pas Krishtit. Domethënë, ai shpjegoi se si ushtarët romakë fitonin para shtesë duke dhënë kredi dhe duke u ngarkuar me interesa më të larta se zakonisht banorëve vendas që ishin në borxh. /Telegrafi/