Nëse burri flet keq për të gjitha gratë, me gjasë është djegur nga njëra, nga ajo që e ka dëshiruar më së shumti. Coco Chanel
Abdirahim Idrizi
Poliklinika “Galaxy”
abdirahimidrizi@gmail.com
Paragjykimi mbetet prej kohësh një problem social, i cili me shekuj po përcillet dhe shumë rëndë është të zgjidhet.
Paragjykimet janë qëndrim negativ ndaj pjesëtarëve të një grupi, apo një individi të bazuar në informacion jo të plotë, apo të gabuar.
Marrëdhëniet midis njerëzve janë njerëzore, miqësore dhe të natyrshme, por gjithashtu ekziston, formohet, xhelozia edhe urrejtja ndaj njeri-tjetrit, madje nganjëherë edhe pa arsye. Paragjykimi, urrejtja ndaj myslimanëve, zezakëve, çifutëve, raste të shpeshta në kohëra të ndryshme. Madje të përmendim edhe disa nga anët e mira të disa popujve të këtyre kombësive, racave apo etnive, ata sërish janë të prirë t’i shohin nga aspekti negativ, posaçërisht shqiptarët e besimit islam.
Dyshimi edhe më i madh qëndron te joserioziteti. Shqiptarët me fe myslimane janë të luhatshëm, duke e përdorur pretekstin se “nuk jemi arabë, nuk jemi turq, nuk jemi nga lindja, turp na vjen për emrat që i kemi trashëguar etj. ”.
Paragjykimet më të përhapura janë, gjinore, racore, krahinore apo etnike, dhe ato klasore. Paragjykimi ndaj këtyre konsiderohet qëndrim negativ.
Gjinia-gruaja paragjykohet që në lindjen e foshnjës, djalë ose vajzë. Paragjykimi ndaj njerëzve në moshë të thyer dhe ndaj vetë procesit të plakjes, diskriminimi i pleqve në rastin e integrimit të tyre social në një shoqëri të mbikëqyrjes. Madje edhe mjekët mërziten me kërkesat e tyre, përdorin shpesh terma paragjykues e tallës për ta. Megjithatë, ka raste ku gjithmonë ekzistojnë paragjykimet ndaj moshës.
Paragjykimet racore, janë shumë të hershme. Ato kanë pasur dhe kanë pasoja shumë të rënda për njerëzimin. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për vite me radhë ka ekzistuar paragjykimi i tillë, sipas të cilit në vendin e fundit renditen zezakët, pastaj hebrenjtë, por askund nuk përmenden myslimanët.
Paragjykimet të këtij tipi shpesh mbështeten në formula të përgatitura për interesat e fuqive, shërbimeve inteligjente sekrete.
Historikisht trajtimi i grave ka qenë i keqpërdorur, i manipuluar nga burrat. Gratë nuk kanë pasur të drejta të barabarta me burrat, kanë qenë të paragjykuara, nuk kanë pasur të drejtë të jenë në politikë, të vozisin automjetet, të udhëheqin…, gratë historikisht kanë qenë të paragjykuara.
Sipas Frojdit, pengesat që vijnë në nivel psikologjik, interesi për të manipuluar, për të sunduar, ose në emër të fundamentalizmit në kondita të ngushta të funksionimi çojnë në paragjykim.
Sipas teorisë, pas shprehjes së paragjykimeve fshihet konflikti psikologjik. /Telegrafi/