Tani Bashar al Assad ka ikur, ka kaq shumë për të parë dhe filmuar në Siri që ishte e pamundur të dokumentohej më parë.
Për shembull, shkalla e përfshirjes së regjimit në tregtinë e kaptagonit, një amfetaminë e ngjashme me shpejtësinë që vërshoi nga Siria dhe në Lindjen e Mesme, ishte gjerësisht e njohur, por e pamundur të filmohej, duke përjashtuar zbulimet në dogana ose përhapjen e saj në të gjithë Gjirin.
Tani garda e re e Sirisë, Hayat Tahrir al Sham (HTS), ka marrë nën kontroll vilat dhe fabrikat që i përkisnin bosave të drogës të vendit dhe janë më se të lumtur t’u tregojnë gazetarëve se si u prodhua kapitagoni dhe nga kush.
Sky News vizitoi një vilë private pranë kufirit libanez dhe një tjetër, një fabrikë kaptagoni në një periferi jashtë Damaskut. Ajo që e godet së pari është aroma, transmeton Telegrafi.
Rojet e vilës, e cila duket si një skenë e vendosur për Breaking Bad, thonë se kjo u shkakton dhimbje koke. Ata kanë djegur sasinë e pilulave të kaptagonit që zbuluan, por kanë ruajtur lëndët e para – fuçi me kafeinë, thasë të grumbulluar me diçka që duket paksa si miell dhe alkool. Ata thonë se janë këshilluar se mund të jetë i dobishëm për ilaçet.
“Në Idlib, siç e dini, ne ishim të ndarë”, thotë Abu Baker, një ushtar i HTS që është i lumtur të tregojë gjithçka përreth.
“Kushdo që merrej me aktivitete të tilla do të dëbohej nga qyteti. Por sigurisht ne e dinim se çfarë po ndodhte në pjesën tjetër të Sirisë dhe me regjimin. Regjimi u shkatërrua. Ekonomia ishte e vdekur. Kështu që ata financoheshin me paratë e drogës”, shtoi ai.
Vilat në këtë lagje i përkisnin oficerëve të divizionit të 4-të të Sirisë, i cili drejtohej nga vëllai famëkeq i Asadit, Maher. Vendi ku Sky News ndodhej ishte në pronësi të një njeriu që rojet e HTS e quajnë kolonel Baseem.
“Baseem ishte djali i madh këtu në këtë zonë dhe ai ngjallte frikë tek të gjithë ata që jetonin këtu, gjithçka ishte jashtë kufijve”, thotë Abu Bilal, një fermer që jeton në vendin fqinj.
Ai ishte urdhëruar të largohej nga shtëpia e tij kur filloi ndërtimi i vilës dhe ai kishte guxuar të kthehej vetëm kur regjimi ra.
“Sinqerisht u trondita kur mora vesh për drogën këtu, për këto operacione të frikshme që po shkatërronin vendin. Ne nuk dinim asgjë për këtë drogë”, shtoi ai.
Shumë nga bosët e drogës të regjimit ishin nën sanksionet e SHBA, BE dhe Mbretërisë së Bashkuar. Kufizimi i eksporteve të paligjshme të kaptagonit të Sirisë, do të ishte një mjet pazari në përpjekjet e Asadit për të normalizuar marrëdhëniet me shtetet e tjera arabe.
Sipas Bankës Botërore, ishte sektori më i vlefshëm i ekonomisë së Sirisë të shkatërruar nga lufta, me vlerë midis 1.9 dhe 5.6 miliardë dollarë.
Fabrika prodhonte çokollatë dhe patate të skuqura mbi tokë, lëndë narkotike poshtë. Pilulat ishin të fshehura brenda sistemeve të kyçjes elektrike, madje edhe fruta plastike. I mbuluan dyshemetë me qilim. Grumbujt e mëdhenj të pilulave kaptagon, me vlerë nga 2 deri në 20 dollarë secila, në varësi të vendit ku shiteshin.
Sky News enters the drug factories that fuelled Assad’s narco state.
Read @DiMagnaySky‘s full eyewitness report 👉 https://t.co/e6oTtkvAvm pic.twitter.com/tvhyCy0Cva
— Sky News (@SkyNews) December 17, 2024
“Kam ikur nga lufta në Egjipt në vitin 2014”, thotë pronari i fabrikës, Mohammad al Toot, i cili sapo është kthyer në Siri pas një dekade larg.
“Kam marrë vesh ndërsa isha atje se Amer Khayti mori fabrikën time nën pushtetin e terroristit Maher Al Assad dhe së bashku me Bashar Al Assad dhe bandat e tyre. Ata e kthyen objektin tim të prodhimit të ushqimit në një operacion droge. Shkova te autoritetet të kërkojë përsëri fabrikën time, por askush nuk më ndihmoi”, shtoi ai.
Divizioni i 4-të mund të jetë zhdukur, por tregtia e kaptagonit përfshin shumë aktorë të ndryshëm. Tranzicioni i Sirisë në shtetin narko ishte relativisht i shpejtë. Kalimi jashtë mund të mos ndodhë aq shpejt. /Telegrafi/