Na pret një kohë e trazuar politike: A do të jetë 2022-shi, viti i fundit për shumë liderë botërorë?

Gjatë vitit 2022 në shumë vende të botës do të zhvillohen zgjedhjet presidenciale apo parlamentare.

Do të jetë veçanërisht interesante të shikohen zgjedhjet që do të mbahen në vendet evropiane, Amerikën e Jugut dhe SHBA.

Zgjedhjet e shumta presidenciale dhe parlamentare, të cilat do të mbahen gjatë vitit 2022, mund të ndryshojnë ndjeshëm marrëdhëniet brenda organizatave të caktuara politike dhe strukturave shtetërore.

Në Evropë na presin garat më interesante zgjedhore gjersa mëposhtë është një përmbledhje se ku do të mbahen zgjedhjet e rregullta lokale, parlamentare dhe  presidenciale.

Zgjedhjet presidenciale në Itali

Tashmë në ditët e para të janarit Evropën, më saktë Italinë e presin zgjedhjet presidenciale të cilat për shkak të sistemit zgjedhor nuk mbahen publikisht, por presidenti zgjidhet brenda parlamentit dhe përfaqësive rajonale.

Presidenti aktual Sergio Mattarella ka qenë në detyrë për gjashtë vjet dhe ka njoftuar se nuk ka plane të kandidojë për president.

Edhe pse shumë mund të mos i konsiderojnë zgjedhjet presidenciale italiane një ngjarje që mund të ndryshojë ndjeshëm botën ose marrëdhëniet brenda Evropës, shumë analistë i konsiderojnë këto zgjedhje si një nga ngjarjet më të rëndësishme në Evropë gjatë vitit 2022.

Pavarësisht se presidenti në shtetin italian e kalon pjesën më të madhe të kohës është post ceremonial që nuk kanë shumë domethënie, në kohë krize, gjë që ndodh shpesh në Itali, presidenti bëhet leva kryesore e pushtetit, transmeton Telegrafi.

Nëpërmjet kompetencave të tij, presidenti mund të emërojë kryeministrin, të miratojë kabinetin dhe ministrat e tij dhe ka fuqi të shpërndajë parlamentin, nëse lind nevoja.

Në kuadër të zgjedhjeve të reja, Italia duhet të nis një program të madh reformash me vlerë miliarda euro vitin e ardhshëm. Paratë janë siguruar nga grantet e kushtëzuara dhe fondet e BE-së (NextGenerationEU), dhe në mënyrë që e gjithë historia të realizohet sipas planeve italiane, është thelbësore të dihet se kush do të jetë personi që do të mbikëqyrë të gjithë procesin.

Zgjedhjet parlamentare hungareze

Në prill të vitit 2022, zgjedhjet parlamentare do të mbahen edhe në Hungari, ku Fidesz në pushtet dhe kryeministri Viktor Orban do të ballafaqohen me zyrtarë të opozitës së bashkuar.

Dëshira për të fituar ndaj Orbanit bashkoi kundërshtarët politikë në opozitën e bashkuar, e cila është partia e djathtë Jobbik, si dhe përfaqësuesit e partive të majta mjedisore dhe socialdemokrate.

Opozita e bashkuar përfaqësohet nga kryetari i një qyteti të vogël në juglindje të Hungarisë, Peter Marki-Zay dhe është ai që do të tentojë t’i “rrëmbejë” Orbanit postin e kryeministrit.

Interesant është fakti se Peter Marki-Zay sapo erdhi në pozitën e kryetarit të bashkisë së Hodmezovasarhely pasi mposhti kandidatin e Fidesz, i cili në vitin 2018 ishte një surprizë e madhe për skenën politike hungareze.

Zgjedhjet parlamentare në Slloveni

Gjatë prillit të vitit 2022, zgjedhjet parlamentare duhet të mbahen në Slloveni, dhe ashtu si në Hungari, qëndrimi në pushtet do të jetë një sfidë e vërtetë për kryeministrin Janez Jansa dhe SDS-në e tij. Për një rezultat më serioz zgjedhor, opozita sllovene aktualisht duhet të zgjidhë një sërë problemesh, më së shumti fragmentimin e partive.

Edhe pse partia e Janez Jansha ka mbështetjen më të madhe në mesin e qytetarëve, konsolidimi eventual i opozitës shumë lehtë mund të sjellë ndryshime në skenën politike sllovene.

Për momentin, partitë opozitare të Majtë, Social Demokratët, Partia e Alenka Bratusek (SAB) dhe Lista e Marjan Sarc kanë arritur një marrëveshje për bashkëpunimin paszgjedhor dhe sipas disa sondazheve, ky koalicion mund të marrë mbështetjen e mjaftueshme për të formuar një qeveri brenda Sllovenisë.

Natyrisht, ka ende shumë kohë deri në zgjedhje, kështu që në Slloveni ka ende biseda për kandidatë të rinj të mundshëm, dhe emri më i përmendur në media është Robert Golob – inxhinier slloven elektrik, CEO i GEN-I dhe një person i cili për shekuj me radhë ka qenë Sekretare e Shtetit e Sllovenisë në Ministrinë e Çështjeve Ekonomike, transmeton Telegrafi.

Edhe pse ende nuk e ka bërë të qartë se do të kandidojë në zgjedhje, Golob theksoi se dëshiron të formojë një platformë të shoqërisë civile, e cila do të avokojë për ndryshimin e kulturës politike të vendit.

“Unë nuk dua të jetoj më në një vend ku politika nxit urrejtje dhe shkakton grindje midis njerëzve”, tha Golob.

Interesant është fakti se sipas sondazheve të fundit të bëra nga agjencia Ninamedia, rezultoi se shumica e të anketuarve do të zgjidhte Golobin si kryeministër të ri, ndërsa partia e tij potenciale do të ishte në vendin e dytë për nga popullariteti, menjëherë pas SDS-së së Janshas.

Përveç disa njerëzve të njohur, zgjedhjet sigurisht do të ndikohen edhe nga pozicionimi i projekteve të reja politike si koalicioni Connect Slloveni, i cili përbëhet nga disa parti që i bazojnë idetë e tyre në gamën e demokracisë, përmes socialdemokracisë deri te politika e gjelbër.

Gjithashtu, për muajin janar 2022 u paralajmërua formimi i partisë së re të gjelbër “Vesna”, e cila do të udhëhiqet nga ambientalistët Uros Macerl dhe Ursa Zgojznik dhe ky projekt mori mbështetjen e Partisë së Gjelbër Evropiane.

Zgjedhjet presidenciale në Francë

Prilli është muaji që do të ofrojë zgjedhje presidenciale edhe në Francë. Presidenti aktual Emmanuel Macron do të mbrojë pozicionin kundër një “pushtimi” të kandidatëve që mund të karakterizohen si të djathtë dhe të majtë.

Sipas njoftimeve, Emmanuel Macron do të rivalizohet nga tre kandidatë të krahut të djathtë: kundërshtarja e “përjetshme” Marine le Pen, i djathti me ide jashtëzakonisht ekstreme, Eric Zemmour dhe kandidatja republikane, Valerie Pecresse.

Në anën tjetër të spektrit politik, e majta do të ofrojë si më parë kandidatë të shumtë, gjë që sigurisht do të zvogëlojë më tej shanset për një rezultat të mirë zgjedhor. Kandidatura në zgjedhje u shpall nga Jean-Luc Melenchon, kryetarja e bashkisë së Parisit Anne Hidalgo, si dhe presidenti i të Gjelbërve, Yannick Jadot.

Edhe pse Macron do të përballet me një numër të madh kundërshtarësh, duket se për momentin presidenti francez është plotësisht i përshtatshëm për këtë situatë.

Ndaj, humbja e Emmanuel Macron në këtë ekuilibër të pushtetit në zgjedhjet presidenciale në Francë do të ishte pothuajse e barabartë me një mrekulli.

Zgjedhjet në Serbi

Prilli i vitit 2022 do të ofrojë zgjedhje në Serbi, ku qytetarët do të zgjedhin presidentin e ri, por edhe Asamblenë Kombëtare. Përveç zgjedhjeve të përgjithshme, zgjedhjet për kuvendin e qytetit do të mbahen edhe në Beograd.

Në këto zgjedhje, opozita ndoshta do të ketë detyrën më të vështirë – si të rrëzojë Aleksandar Vuçiqin dhe Partinë Progresive Serbe (SNS) në pushtet.

Sipas marrëveshjes së partive, një pjesë e opozitës e mbledhur rreth Partisë për Liri dhe Drejtësi (SAA) të Dragan Gjilasit, Partisë Demokratike të Zoran Lutovcit dhe Partisë Popullore të Vuk Jeremiqit duhet të shkojnë së bashku në zgjedhje.

Përveç tyre, në këtë bllok opozitar duhet të përfshihen edhe Lëvizja e Qytetarëve të Lirë, Pavle Gerboviq, Lëvizja për Ndryshim e Janko Veselinoviqit, Sindikata “Sloga” dhe Lëvizja për Serbinë e Lirë.

Sipas marrëveshjes parazgjedhore, bartëse e listës parlamentare duhet të jetë nënkryetarja e MSA-së, Marinika Tepiq, e cila në këtë mënyrë do të kundërshtojë SNS-në në pushtet.

Megjithatë, problem për opozitën ndaj Serbisë është sigurisht ekzistenca e opsioneve të shumta politike që do të gjenden në disa blloqe paralele opozitare. Përveç këtyre partive, partitë e “gjelbra” kanë paralajmëruar edhe zgjedhje të përbashkëta, ku përfshihen lëvizjet si “Të mos e mbytim Beogradin”, “Së bashku për Serbinë” dhe një sërë opsionesh të tjera mjedisore, transmeton Telegrafi.

Edhe partitë e djathta brenda opozitës po krijojnë aleancën e tyre. Lëvizja Dveri, sipas të gjithave, do të shkojë vetë në zgjedhje, ndërsa në kuadër të koalicionit “NADA” do të mblidhen Lëvizja për Rindërtimin e Mbretërisë së Serbisë, Partia Demokratike e Serbisë dhe 28 shoqata të qytetarëve.

Zgjedhjet presidenciale në Brazil

Në fund të vitit 2022, në Amerikën e Jugut ka të ngjarë të mbahen zgjedhje që mund të përcaktojnë ndjeshëm zhvillimet politike në tokën e Amerikës së Jugut. Gjegjësisht, në tetor 2022 në Brazil do të mbahen zgjedhjet e përgjithshme, ku qytetarët do të zgjedhin edhe presidentin e shtetit.

Djathtas i urryer Jair Bolsonaro, të cilin shumë e quajnë edhe brazilianin Trump, po bëhet gjithnjë e më pak i popullarizuar në mesin e qytetarëve.

Pikëpamjet e tij të diskutueshme për pandeminë e coronavirusit, drejtimin e shtetit gjatë pandemisë dhe skandalet e shumta të lidhura me to, kanë tronditur më tej besimin e Bolsonaros tek qytetarët, kjo është arsyeja pse shumë besojnë se tetori do të jetë fundi politik për këtë politikan.

Se situata është vërtet e rëndë, mjafton deklarata e Bolsonaros, i cili në pyetjen se si e sheh të ardhmen e tij i është përgjigjur “Kam tre alternativa – ose do të fitoj zgjedhjet, ose do të më arrestojnë ose do të më vrasin”.

Edhe pse kandidatët për zgjedhjet do të dihen vetëm në fund të gushtit 2022, pothuajse me siguri kundërshtari më i fortë i Bolsonaros në zgjedhje do të jetë ish-presidenti dhe lideri i së majtës braziliane Luiz Inacio Lula da Silva, i cili kaloi shumë “Scylla dhe Charybdis” për liritë politike përfundimtare dhe mundësinë e kandidimit në zgjedhje.

Zgjedhjet në Shtetet e Bashkuara

Nëntori i vitit 2022 do të sjellë zgjedhje edhe në Shtetet e Bashkuara. Ndërsa Joe Biden mbetet i sigurt në presidencën e tij, republikanët dhe demokratët do të kryqëzojnë shtizat në zgjedhjet e Kongresit.

Në fund të këtij viti, republikanët korrën fitore në garën për guvernator të Virginias, ndërsa në New Jersey i shpëtuan për pak humbjes dhe janë këto rezultate zgjedhore që janë shenja e parë e alarmit për Biden dhe Partinë Demokratike.

Bideni dhe demokratët ballafaqohen edhe me një traditë, e cila deri më tani ka dëshmuar se gjithmonë zgjedhjet për Dhomën e Përfaqësuesve në gjysmën e mandatit të presidentit në fuqi – gjithmonë i ka humbur partia në pushtet.

Zgjedhjet për Kongresin Amerikan janë planifikuar të mbahen më 8 nëntor 2022 dhe ato do të përfshijnë 34 vende në Senatin amerikan dhe të 435 pozitat në Dhomën e Përfaqësuesve.

Brenda Dhomës së Përfaqësuesve, demokratët kanë një shumicë komode prej 221 deputetësh krahasuar me 213 zyrtarë republikanë.

Nga ana tjetër, situata në Senat është krejtësisht e barabartë dhe demokratët dhe republikanët kanë nga 50 përfaqësues. /Telegrafi/