Rektori Zejnullahu: Koha për respektimin e kritereve

Rektori i Universitet të Prishtinës “Hasan Prishtina”, Ramadan Zejnullahu, në një intervistë për Telegrafin ka theksuar se problem i madh i UP-së është avancimi i personelit të punësua. Zejnullahu ka deklaruar se ai dhe ekipi i tij menaxhues kanë ardhur në përfundim se është koha për respektimin e kritereve që përcakton Statuti i UP – as më shumë as më pak.

Intervistoi: Blendi Devolli

Me tutje, Rektori ka folur edhe për mbledhjen e fundit të Senatit të UP-së, të mbajtur të hënën, ku është zhvilluar një debat i nxehtë me shumë polemika rreth avancimeve të personelit akademik, duke theksuar se në mbledhjen e së hënës ndodhi një gjë që ai nuk e kishte pritur: nuk u lejua të fillonte fare shqyrtimi i pikave të rendit të ditës, meqë një numër i konsiderueshëm i të pranishmëve kanë shprehur rezervat ndaj vlerësimeve të Komisionit për Mësim, organ ky që nxori në pah se një pjesë e stafit akademik nuk meritojnë të avancohen në grada më të larta.

Telegrafi: Në opinion ekziston bindja se në UP nuk respektohen kriteret akademike me rastin e punësimit dhe avancimit të personelit. Çfarë mund të na thoni për këtë?

PO TË ISHIM TË MIRË, NUK DO TË NGECNIM 2000-4500 VENDE PAS ATYRE ME TË CILËT DERI PARA 30 VITESH JEMI KRAHASUAR

Zejnullahu: Pyetja juaj përmban dy aspekte të ndryshme. Nuk besoj se në UP ka shumë raste të mosrespektimit të kritereve akademike me rastin e punësimit të parë të dikujt si profesor ose asistent, pasi shumica e plotësojnë kriterin minimal për thirrjen e parë universitare. Megjithatë, ka raste, dhe atë jo të pakta, kur refuzohen kandidatët më të përgatitur për t’u punësuar, e kjo bëhet nga motive të ndryshme – duke filluar prej nepotizmit deri te ndikimi politik.

Problem i madh i UP-së është avancimi i personelit të punësuar, për faktin se në UP avancimet, kryesisht bëhen me automatizëm, pas kalimit të periudhës së emërimit, pavarësisht nëse kandidati i plotëson ose jo kriteret akademike për thirrje më të lartë. Kështu, kemi raste kur njerëzit kanë arritur thirrjen më të lartë universitare pa publikuar as edhe një rresht të vetëm jashtë Kosovës, gjithnjë duke u arsyetuar me specifika të fushës së tyre, të cilat të shumtën e rasteve nuk qëndrojnë. Ose, edhe janë avancuar në thirrje me punime qesharake që jo vetëm nuk i takojnë fushës së tyre shkencore, por janë parodi e punës shkencore.

Telegrafi: Me rastin e zgjedhjes suaj në këtë post, jeni zotuar se do t’i respektoni kriteret akademike për punësimin dhe avancimin e personelit. Çfarë keni bërë në këtë drejtim?
Zejnullahu: Unë jam nisur nga fakti se stafi akademik është boshti kurrizor i një universiteti dhe universiteti është aq i mirë sa është i mirë stafi i tij. Nëse Universiteti i Prishtinës është afër vendit të 5000-të në ranglistën e universiteteve botërore dhe po ashtu ngec dukshëm pas universiteteve të kryeqyteteve të tjera të Ballkanit – me përjashtim të universiteteve shqiptare – atëherë ne nuk mund të themi se jemi staf akademik i shkëlqyeshëm. Po të ishim aq të mirë ne nuk do të ngecnim me 2000-4500 vende pas atyre me të cilët deri para 30 vjetësh jemi krahasuar.

Prandaj, unë dhe ekipi im menaxhues kemi ardhur në përfundim se është koha për respektimin e kritereve që përcakton Statuti i UP – as më shumë as më pak. Për shembull, statuti kërkon që kandidati për profesor të rregullt t’i ketë pesë punime në revista ndërkombëtare si autor i parë dhe kjo është ajo që po e kërkojmë edhe ne. Kuptohet, nuk mund t’i pranojmë si punime në revista ndërkombëtare kumtesat e konferencave – sepse aty përdoret një kriter krejt tjetër – e as punimet e publikuara në revista me vlera të dyshimta, siç ka ndodhur para dy vjetëve kur shpërtheu skandali tanimë i njohur për publikun.

Pra, ne vetëm i kemi elaboruar kriteret e Statutit dhe u kemi bërë të ditur të gjithëve se do të insistojmë në respektimin e tyre. Nuk kemi kërkuar që njerëzit që nuk kanë arritur të publikojnë të largohen nga puna, por të paktën të mbeten në thirrjet ekzistuese. Pra, të mos avancohen pa meritë dhe pa kriter në thirrje më të lartë. Këtë çështje e kemi diskutuar edhe me dekanët para disa muajsh dhe kemi marrë mbështetjen e tyre.

Telegrafi: Kritikuesit tuaj thonë se nuk po i respektoni mendimet e “komisioneve profesionale” që kanë pasur për detyrë ta bëjnë vlerësimin e kandidatëve. Si keni ardhur në përfundimin se raportet e komisioneve nuk janë të besueshme?

TË QËNIT AKADEMIK NËNKUPTON EDHE GUXIMIN AKADEMIK PËR TA MBROJTUR TË VËRTETËN DHE KRITERIN

Zejnullahu: Edhe ju do të vini tek përfundimi i njëjtë nëse i lexoni raportet. Po thuajse të gjitha, pavarësisht argumenteve që sjellin ose mungesës së tyre, përfundojnë me rekomandimin që kandidati të avancohet në thirrje më të lartë. Vërtetë është për t’u çuditur me çfarë lehtësie disa akademikë e vënë nënshkrimin e tyre në ato raporte, madje edhe në ato fusha ku nuk kanë asnjë lloj kompetence profesionale ose shkencore.

Dua të besoj se shumica prej tyre i kanë ndjekur praktikat e deritanishme të avancimit pa i përfillur kriteret e statutit, por mund të ketë edhe të tillë që me qëllim i fshehin ose i shtrembërojnë faktet, duke nxjerrë rekomandime që nuk janë fare të bazuara në dokumente. Pastaj, e kemi një kategori të njerëzve që nuk duan të konfrontohen me askënd. Ata japin mendim pozitiv dhe rekomandojnë avancimin, duke shpresuar se instancat tjera do ta rrëzojnë rekomandimin e tyre pasi edhe vet e dinë se e kanë gabim. Të qënit akademik nuk nënkupton vetëm mbajtjen e mësimit dhe marrjen me punë kërkimore-shkencore, por edhe të kesh guxim akademik për ta mbrojtur të vërtetën dhe kriterin.

Telegrafi: Në mbledhjen e fundit të Senatit ka pasur tensione dhe diskutime të nxehta rreth avancimeve të personelit. Ju e keni ndërprerë mbledhjen. Pse?
Zejnullahu: Për fat të keq, fakultetet, pa asnjë përjashtim, i kanë aprovuar të gjitha rekomandimet e komisioneve recensuese për avancime jashtë kritereve, duke ia lënë në dorë pataten e nxehtë Senatit. Kjo nuk është aspak korrekte dhe flet për mungesë të përgjegjësisë. Në kushte normale, ato është dashur ta bëjnë një filtrim cilësor të të gjitha rasteve që i kanë pasur në shqyrtim, gjë që nuk ka ndodhur.

Sipas procedurës, Senati ka një Komision për Mësim i cili i ka shqyrtuar një nga një të gjitha recensionet dhe, të shumtën e rasteve, ka konstatuar se rekomandimet nuk janë në përputhje me kriteret e Statutit. Raportin e Komisionit ua kemi shpërndarë disa ditë para mbledhjes të gjithë anëtarëve të Senatit, kështu që secili ka pasur rastin ta lexojë me kujdes dhe të përgatitet për të dalë me kundër argumente nëse ka pasur të tilla. Dhe, unë do të dëshiroja që në Senat të kishim zhvilluar një diskutim të hapur për këto çështje, sepse kështu tregojmë se jemi institucion serioz që punon drejt avancimit të vet.

Ndërkaq, ndodhi një gjë që unë nuk e prisja: nuk u lejua të fillonte fare shqyrtimi i pikave të rendit të ditës. Një numër i konsiderueshëm i të pranishmëve kanë shprehur rezervat e veta ndaj Komisionit, madje edhe kanë kërkuar të shkarkohet. Një gjë që më ka bërë shumë përshtypje është mospërmbajtja e një numri të anëtarëve të Senatit që edhe vet janë në rend dite, e tek të cilët Komisioni nuk ka gjetur elemente të mjaftueshme për t’u avancuar në thirrje. Kjo është e papranueshme në qarqet universitare, që dikush ta merr fjalën dhe të flasë për vetveten duke e shfrytëzuar pozitën e vet në organin më të lartë akademik.

Në situatë të tillë kur cenohej vet kredibiliteti i konkursit, por edhe i Senatit, unë jam detyruar ta ndërpres mbledhjen, duke shpresuar se mund ta vazhdojmë në një atmosferë më të qetë pasi të gjithë të reflektojnë edhe pak për rrethanat.

Telegrafi: Pas ndërprerjes së mbledhjes së Senatit keni deklaruar se “UP është futur në rrugën e vet nënshtrimit nga e keqja”. Çfarë keni dashur të thoni me këtë?

VRAPOHET PAS HONORARËVE E JO PUNËS KËRKIMORE-SHKENCORE

Zejnullahu: Mendoj se atë ditë kemi rënë të gjithë në provim, sepse kemi dështuar të demonstrojmë se jemi për respektimin e kritereve dhe të Statutit. Unë i kërkoj ndjesë opinionit publik që na ka pa në atë formë dhe dëshiroj që asnjë herë tjetër të mos na shohin ashtu. Ne nuk mund të vazhdojmë të jemi konformistë, duke u bërë se nuk e dimë që në këtë Universitet, jo aq moti, e kemi pasur një skandal i cili seriozisht e ka dëmtuar kredibilitetin e institucionit. Kush tjetër përveç Senatit dhe Rektorit e kanë për detyrë që t’ia kthejnë institucionit atë kredibilitet? Si mund t’ia kthejmë nëse ne jemi për vazhdimin e mosrespektimit të kritereve? A nuk është ky vet nënshtrim?

Telegrafi: A mendoni se kriteret që i keni vënë janë të arritshme për personelin akademik të UP? A ka krijuar UP kushte që njerëzit t’i plotësojnë këto kritere?
Zejnullahu: Më duhet të pranoj se në disa fusha nuk kemi krijuar kushte për punë kërkimore-shkencore, sidomos aty ku kërkohen laboratorët. Por, një gjë duhet dituar: këto kushte në shumë raste mungojnë për shkak të pasivitetit të njerëzve që punojnë në ato fusha dhe me pak angazhim kanë mundur të sigurohen. Pastaj, kemi mundësi, të shfrytëzuara shumë pak, për bashkëpunim me institucione jashtë vendit ku mund të kryhet puna laboratorike. Ndërkaq, në disa fusha të tjera, siç janë shkencat shoqërore e humane, si dhe matematika ku punoj vet, i kemi krijuar vetvetes barriera, pasi disa prej nesh aq shumë vrapojnë pas honorarit brenda dhe jashtë UP-së sa që, thjeshtë, nuk ju mbetet kohë për punë kërkimore-shkencore.

Në të dy rastet duhet të jemi realë: ata që janë të lidhur me laborator dhe nuk kanë pasur rastin të bëjnë punë kërkimore-shkencore në laborator, nuk mund të kërkojnë thirrjen më të lartë universitare, pasi dhënia e kësaj thirrjeje nënkupton se janë ekspertë për punë shkencore në laborator, gjë që logjikisht nuk qëndron. Edhe kjo kategoria tjetër që vrapon pas fitimit në fakt e përmbush një synim të vetin – i siguron vetes standard të mirë jetësor dhe nuk do të sakrifikojë asgjë për punë kërkimore. Prandaj, nuk është në rregull që të tillët të pretendojnë për thirrjet më të larta universitare.

Zgjidhja tjetër është t’i zbusim kriteret, edhe pse mendoj se janë mjaft të buta, por me këtë rast duhet të kemi parasysh se duhet të ndryshohet Statuti dhe, po ashtu, duhet t’i kemi parasysh kriteret e vendeve të tjera me të cilat kemi dëshirë të krahasohemi.

Telegrafi: Tani i keni disa qindra aplikime të stafit akademik për avancim dhe po aq raporte të komisioneve vlerësuese që propozojnë avancimin. Ndërkohë, kërkohet shkarkimi i Komisionit për Mësim të Senatit, i cili i ka hedh poshtë këto propozime. Fitohet përshtypja se keni mbetur disi i vetmuar përballë anëtarëve të tjerë të Senatit. Si do të veproni?

IA RRAHIM SHPATULLAT NJËRI TJETRIT DUKE U QUAJTUR PROFESOR, E ASKUSH NUK NA NJEH

Zejnullahu: Unë jam emëruar mbi bazën e programit që kam prezantuar dhe ky program është i qartë për aq sa i përket nevojës për respektimin e kritereve akademike, sidomos me rastin e avancimeve. Po ashtu, në program jam zotuar se do të punoj për ta rikthyer kredibilitetin e Universitetit. Ky Universitet nuk do të jetë kredibil nëse Komisioni për Mësim shkarkohet tani, kur procesi i zgjedhjes së stafit është në përfundim e sipër. Sidomos nëse shkarkimi kërkohet për faktin se Komisioni shihet si pengesë për avancimin e disa kolegëve që janë anëtarë të Senatit.

Po ashtu, ky Universitet nuk do të jetë kredibil nëse nuk e bën një kthesë të madhe në mënyrën e zgjedhjes dhe të avancimit të stafit. E di se ka njerëz që krahasohen me të tjerët që janë avancuar para tyre pa i respektuar këto kritere. Mendoj se kjo është qasje e gabuar, sepse ashtu asnjëherë nuk do të ketë përmirësim. Ky institucion ka nevojë për përmirësim domethënës. E, si do të nxiten njerëzit për të punuar më mirë, për të qenë më produktivë në punën kërkimore-shkencore, për të qenë më të pranishëm në botë, nëse e dinë se do të avancohen pa kriter, ashtu si mund të jetë avancuar dikush para tyre? Në fakt, ne na duhet një masë prej 200-300 profesorëve që i mbajnë thirrjet e tyre me meritë, sepse ata do të jenë pastaj siguria më e mirë se do të respektohen kriteret dhe se UP-së do t’i kthehet kredibiliteti. Prandaj, kolegët që janë tani në rend dite nuk duhet të mendojnë vetëm për vete, por edhe për ata që vinë pas tyre. Ai që nuk i plotëson vet disa kritere minimale për thirrjen që mban e ka shumë vështirë të kërkoj një gjë të tillë nga dikush tjetër.

Unë shpresoj se nuk jam i vetmuar me këto qëndrime, sepse ato janë në funksion të ngritjes së cilësisë. Kuptohet, në mbledhjen e radhës do të kisha dashur të hapim debat për këtë dhe të nxjerrim qëndrime të përbashkëta që shprehin vendosmërinë për të bërë ndryshimin. Nëse duam që të vazhdojmë kështu si deri tani, t’ia rrahim shpatullat njëri-tjetrit duke u quajtur “profesor” pa na njohur askush jashtë Kosovës ose hapësirës shqiptare, atëherë do t’i bëjmë një dëm të madh Universitetit dhe të rinjve që arsimohen këtu. /Telegrafi/