Molekula e ADN-së është kimikisht e paqëndrueshme duke dhënë lezione të ADN-së të natyrave të ndryshme.
Kjo është arsyeja se pse zbulimi i dëmit, sinjalizimi dhe riparimi i ADN-së, që njihet së bashku si reagim ndaj dëmtimit të ADN-së, është i nevojshëm.
Reagimi ndaj dëmtimit të ADN-së është jashtëzakonisht i rëndësishëm, për shembull, për sigurimin e cilësisë më të lartë të mundshme të ADN-së para replikimit – dyfishimit të ADN-së para ndarjes qelizore. Nëse ADN-ja e dëmtuar replikohet, rreziku nga kanceri dhe sëmundjet e tjera rritet në mënyrë të konsiderueshme për shkak të mutacioneve. Në përgjithësi, kjo mund të çojë në vdekjen e vetë qelizës.
Riparimin i ADN-së përbëhet nga enzimat të cilat e gjejnë ADN-në e dëmtuar dhe e riparojnë atë para se të replikohet. Këto enzima funksionojnë ndryshe. Disa prej tyre i njohin bazat e dëmtuara dhe japin sinjale të enzimeve të tjera, të cilat e riparojnë ADN-në.
Ataksi-telangiektazia me mutacion (ATM) është një kinazë e cila e transmeton sinjalin nga ADN-ja e dëmtuar në sistemet qelizore riparuese. Shkencëtarët mendonin se ATM i njeh ekskluzivisht ADN-të me fillesa të dyfishta (DSB). Këto thyerje janë jashtëzakonisht të rrezikshme, sepse ato mund të çojnë në humbjen e informacionit gjenetik.
Svetlana V. Khoronenkova e cila është studiuese akademike në universitetin shtetëror të Moskës Lomonosov dhe në Universitetin e Oksfordit ishte në mesin e shkencëtarëve të cilët arritën ta zbulojnë një rol të ri për ATM. Ajo e dizajnoi projektin, e kontrolloi pjesën e tij eksperimentale dhe i përgatiti rezultatet për publikim. Artikulli i shkruar nga Svetlana V. Khoronenkova dhe kolegu i saj Grigory L. Dianov u publikua në PNAS.
"Thyerjet endogjene dy-fillesash formohen rrallë në ADN. Koncepti i funksionit qelizor qëndron në parandalimin e formimit të thyerjeve dy-fillesash të ADN-së.", – tha Svetlana V. Khoronenkova. "Ne tani e kuptojnë se ATM njihet dhe aktivizohet në reagim të ADN me thyerje me një fillesë (SSB)".
Svetlana V. Khoronenkova përmendi se rreth 15-20.000 ADN endogjene me thyerje me një fillesë formohen në ditë. Në anën tjetër, vetëm 10-20 ADN me thyerje dy-fillesëshe formohen gjatë kësaj periudhe. Kjo e thekson rëndësinë e sinjalizimit të pranisë së ADN së pariparuar me thyerje një-fillesëshe për t’i riparuar sistemet.
Në reagim të thyerjeve një-fillesëshe të ADN, ATM vetaktivizohet dhe e transmeton sinjalin në lidhje me dëmin.
Kjo çon në një vonesë në replikimin e ADN-së, duke i dhënë qelizës më shumë kohë për t’u riparuar.
Nëse riparimi me kohë nuk mund të ndodhë, replikimi mbi ADN-të që përmbajnë SSB rezulton në formimin e DSB-ve të dëmshme, duke e rritur rrezikun e kancerit dhe sëmundjeve të tjera.
Në veçanti, mutacionet në gjenin e ATM lidhen me ataksi-telangiektazisën (A-T), një sëmundje e rrallë e trashëguar me simptoma në fëmijërinë e hershme dhe një jetëgjatësi të shkurtër. Në përgjithësi, ka rreth një rast të dokumentuar në 40,000-100,000 lindje në mbarë botën, dhe rreth 1% e popullsisë së botës e bartin mutacionin në ATM. Përveç imunitetit dhe neurodegjenerimit, A-T karakterizohet me ndjeshmëri ekstreme dhe predispozicion ndaj kancerit.
"Tani duam të kuptojmë se si ATM aktivizohet në reagim të SSB-ve. Kjo punë e ardhshme në fund do të ndihmojë në zhvillimin e terapive të reja, dhe në një përpjekje për t’i përmirësuar jetët e atyre që vuajnë nga A-T dhe sëmundjet me fenotip të ngjashëm", – përmblodhi Svetlana V. Khoronenkova.
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëInvestoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
Skandali i ri diplomatik i Vuçiqit në New York – ofendoi sllovenët, vjen reagimi i ashpër i Lubjanës zyrtare
KSHZ publikon rezultatet e para përfundimtare, këto janë rezultatet
Bujar Osmani shpall fitore: Dallimi është mbi 40 mijë vota ndaj Taravarit
Del rezultati përfundimtar në Gostivar, këto janë rezultatet
Arrestohen 17 persona në Serbi, falsifikonin dokumente të pronave të serbëve për shqiptarët nga Kosova
Zbulohen dy kërkesat që Laporta ia bëri Xavit në një takim urgjent – njëra ka të bëjë me Guardiolën