Çështja shqiptare në diplomacinë britanike

Në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare në Prishtinë, u promovua libri “Çështja shqiptare në diplomacinë britanike, 1877 – 1880” i autorit Daut Dauti.

Haqif Mulliqi, në fjalën hyrëse foli për rëndësinë e librit dhe punën e çmuar të autorit. Gjatë fjalimit të tij, Mulliqi theksoi rëndësinë e hulumtimeve të autorit në arkivat britanike, sidomos në atë të Foreign Office-it. Ai shtoi se Daut Dauti me punën e tij të vyeshme ka vazhduar që nga vitet e ‘90-ta hulumtimet, të cilat duke sjellë fakte të reja, janë kurorëzuar me rezultate që janë reflektuar në dobi të ndriqimit të momenteve të historisë sonë.

Nga një fjalim analitik për librin e dhanë edhe Dr. Blerim Reka dhe Dr. Muhamet Hamiti. Recenzenti i librit, Reka, pro-rektor për shkencë dhe marrëdhënie ndërkombëtare në Universitetin e Evropës Juglindore dhe ish ambasador i Republikës së Maqedonisë në Bruksel, e çmoi lart punën hulumtuese dhe profesionale të Daut Dautit. Ai bëri me dije se libri është i bazuar në korrespondencën diplomatike e konsullore e cila gjendet në dokumentet e arkivit të Foreign Office-it, Parlamentit Britanik dhe Bibliotekës Britanike.

Duke folur për rëndësinë e librit në aspektin historik dhe diplomatik, Reka theksoi se vepra në fjalë ndriçon momente të rëndësishme të periudhës së Kongresit Berlinit, e cila gjë ndikoi që kufijtë që atëherë të vendosen në mënyrë jo të drejtë për shqiptarët, pasi që tokat shqiptare u okupuan nga shtetet fqinje të cilat dolën si shtete të njohura nga procesi i Kongresi i Berlinit. Kjo bëri që shqiptarët të kufizoheshin me shqiptarë. Një veprim i këtillë, sipas profesorit Reka, ndikoi në mënyrë të dëmshme dhe komplikoi situatën në Ballkan e cila që nga atëherë ricikloi kriza ndërkombëtare. Dr. Blerim Reka po ashtu theksoi se angazhimi hulumtues shkencor i autorit ka bërë që kjo situatë në kohën e tashme të kuptohet më lehtë.

Librin në fjalë e çmoi lart edhe Dr. Muhamet Hamiti, ish ambasador i Republikës së Kosovës në Britani të Madhe. Ai theksoi se kjo vepër është e mbushur plot me detaje të rëndësishme historike dhe diplomatike, të cilat sot i shohim si të rëndësishme. Hamiti posaçërisht përqendroi vëmendjen në pjesën e librit ku flitet për vendosjen e atëhershme të kufirit në mes Serbisë dhe Perandorisë Otomane, i cili kufi sot shënon edhe kufirin e Kosovës me Serbinë. Ai këtë fakt e ilustroi me shembullin e Prepolacit që ishte një nga problemet e mëdha për caktimin e kufirit.

Hamiti po ashtu theksoi se diplomacia e atëhershme britanike nuk ishte shumë e interesuar në çështjet e Ballkanit, por luante rolin kryesor pasi që ishte superfuqia e kohës. Më në fund ai bëri me dije se një vepër e këtillë, çfarë ishte libri i autorit Dauti që u promovua sot, është i një rëndësie të madhe pasi që shpjegon shumë gjëra të cilat në një masë kanë qenë të panjohura.

Autori, duke i falënderuar të pranishmit, foli për disa detaje interesante që përmban libri. Ai vuri në pah organizimin madhështor që kishin bërë shqiptarët gjatë asaj periudhe (1877-1880) në angazhim të mbrojtjes së tokave të tyre. Daut Dauti shkurtimisht bëri me dije edhe për situata tjera shumë të rëndësishme që përmban libri i tij, ndërsa paralajmëroi vazhdimin e tij në hulumtimin e periudhës që pason nga koha që shpjegohet në këtë vepër voluminoze. /Telegrafi/